Archives for

Grotere kans op een conflict in ZO Azië?

Australië tekende kernwapenverdrag met VS tegen China, zo eenvoudig is dat


Het AUKUS-verdrag tussen Australië, Groot-Brittannië en de VS mag dan wel verkocht worden als een ‘veiligheidspact’, de facto is het een kernwapendeal met als bedoeling de druk op China te verhogen. Dit is een terechte reden die de kansen op een kernoorlog ernstig doet toenemen, volgens onafhankelijk analist Vijay Prashad. 

Op 15 september 2021 kondigden de leiders van Australië, Groot-Brittannië en de VS de oprichting van AUKUS (Australië, United Kingdom, US) aan, “een nieuw, verbeterd trilateraal veiligheidsvennootschap”. Australisch eerste minister Scott Morrison en de Britse eerste minister Boris Johnson schaarden zich achter Amerikaans president Joe Biden om “de veiligheid en stabiliteit in de Indische en Stille Oceaan te vrijwaren”, liet Johnson weten.

De olifant in de kamer die je niet hoort te noemen

Hoewel China niet expliciet werd vermeld in de aankondiging van dit nieuwe AUKUS-verdrag lijdt het geen enkele twijfel dat de onderliggende motivatie voor deze samenwerking voornamelijk een gezamenlijke buffer tegen China is. De toekomst van de regio van de Indische en de Stille Oceaan, zal volgens Morrison ieders toekomst beïnvloeden. Geen van de drie leiders ging in op de olifant in de kamer.
Zhao Lijian, woordvoerder van het Chinese Ministerie van Buitenlandse Zaken, vergeleek dit nieuwe pact met de achterhaalde zero-sum mentaliteit1 en de kleingeestige geopolitieke perceptie die de Koude Oorlog typeerde Peking windt er geen doekjes om. Alle praatjes van de VS of de NAVO om de regio veiliger te maken zijn slechts een poging om de militaire druk tegen China op te voeren. Ook de Britse overheidszender BBC bracht het verhaal over dit pact ondubbelzinnig: “AUKUS: UK, VS en Australië lanceren pact om China tegen te gaan.”

Waarom was er nood aan een dergelijk nieuw partnerschap, terwijl er al verscheidene veiligheidsplatformen bestaan? Premier Morrison kaartte dit ook aan tijdens de conferentie en wees op het groeiend netwerk van partnerschappen, waartoe ook het Quad-pact wordt gerekend (Australië, India, Japan en de VS) en de “Five Eyes”-inlichtingenalliantie tussen Australië, Canada, Nieuw-Zeeland, Groot-Brittannië en de VS.
Wie AUKUS van naderbij bekijkt, kan gerust stellen dat dit pact minder te maken heeft met militaire veiligheid dan met wapendeals.

Kernonderzeeërs

Premier Morrison kondigde aan dat een “Australische vloot van kernonderzeeërs het eerste grootschalige initiatief van de AUKUS zal zijn”. Twee alarmbellen gaan hier meteen af: eerst en vooral is het nog maar de vraag wat er zal gebeuren met de reeds bestaande diesel-onderzeeërs die Australië van Frankrijk zou aankopen. Ten tweede rijst de vraag of deze verkoop van kernonderzeeërs het Non-Proliferatieverdrag (NPT2) zal schenden.

Bron: https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2021/10/04/australie-tekende-kernwapenverdrag-met-vs-tegen-china-zo-eenvoudig-is-dat of lees het bericht als PDF bestand

Nieuwe of voorzetting Koude Oorlog?

President Biden escaleert Koude Oorlog van Obama-Trump tegen China met nieuwe AUKUS-alliantie
Lode Vanoost 16 sept 2021
uit de Wereldmorgen.be

Met het net afgesloten militaire verdrag tussen de VS, Groot-Brittannië en Australië schakelt president Joe Biden de Koude Oorlog tegen China nog een versnelling hoger, nadat die in 2012 werd gestart door zijn voorganger Obama en verder uitgebreid door Trump. Ook na de afgang in Afghanistan komt er geen einde aan de imperialistische hubris van de VS en zijn bondgenoten. 

Australië wordt lid van AUKUS (Australia, United Kingdom, US), een nieuw ‘verbeterd trilateraal veiligheidspartnerschap’ dat de escalatie van de nieuwe Koude Oorlog tegen China nog een stap verder zet. Australië mag dan wel eerst staan in de afkorting AUKUS, maar een gelijkwaardige ‘partner’ is het niet.

Het pact zou een antwoord bieden aan de verhoogde militaire aanwezigheid van China in de Indische en Stille Oceaan. Australië zal ondermeer de beschikking krijgen over elf nucleair aangedreven duikboten van de VS. Woordvoerders van het Pentagon wijzen er op dat deze ‘overdracht’ van ‘zeer gevoelige technologie’ zeer uitzonderlijk is, maar wordt verantwoord door de zorgwekkende escalerende aanwezigheid van China in de regio.

Ogenschijnlijk is dit dus een reactieve beslissing op de uitdaging die China stelt. Amerikaans politiek analist John Mearsheimer was ietwat concreter en terzake tijdens een lezing voor de Australische rechtse denktank Center for Independent Studies in augustus 2019. De VS willen te allen prijze de economische groeipool China verhinderen om een grootmacht te worden in de Oost-Aziatische regio “zoals de VS dat zijn” in heel de wereld. De boodschap die hij gaf was dat Australië de goede banden met zijn voornaamste economische partner China moet opgeven, omdat de VS dat willen. “U begrijpt toch dat veiligheid belangrijker is dan welvaart … Als je toch met China doorgaat, moet je begrijpen dat jullie onze vijand zullen zijn. Je beslist dan om een vijand van de VS te worden … Wanneer wij niet gelukkig zijn, mag je niet onderschatten hoe gemeen wij kunnen zijn. Vraag het maar aan Fidel Castro.”

Lees verder in De Wereldmorgen.be of in het archief

Spanningen in Oost en West Afrika

Oorlog in Tigray dreigt Ethiopië uit elkaar te trekken

Uit de Volkskrant van 06/08-2021

Het geweld tussen Tigrese strijders en de federale regering van Ethiopië is sinds kort overgeslagen naar de regio’s rondom Tigray. Als het land uiteenvalt, zouden de gevolgen voor de ruim 100 miljoen inwoners desastreus zijn.
MARK SCHENKEL Lees verder in de Volkskrant

De tien maanden oude oorlog om de Ethiopische regio Tigray is een nieuwe, grimmiger fase ingegaan. Een macaber schouwspel illustreerde dit afgelopen week. Na de talloze executies, gewonden door luchtaanvallen, verkrachte vrouwen en ernstig ondervoede kinderen dreven nu tientallen lijken over een grensrivier Soedan in, de lichamen opgezwollen door het water.

Verontrustend is ook dat het geweld tussen Tigrese strijders en de federale regering van Ethiopië en haar medestanders is overgeslagen naar regio’s rond Tigray. In slechts enkele weken zijn naar schatting meer dan 250 duizend mensen op de vlucht geslagen. Milities van uiteenlopende bevolkingsgroepen in Ethiopië melden zich aan de nieuwe frontlijnen, wat leidt tot vrees voor nog meer etnisch geladen gevechtsronden.

De geweldsescalatie dreigt Ethiopië ‘volledig uit elkaar te trekken’, zo luidt de denktank International Crisis Group de noodklok. De gevolgen van een uiteenvallen zouden desastreus zijn: in Ethiopië leven meer dan 100 miljoen mensen, in heel Afrika telt enkel Nigeria meer inwoners. Een implosie van Ethiopië zou bovendien een weerslag hebben op de buurlanden in de Hoorn van Afrika, een regio waar het toch al erg onrustig is. Ethiopië moet dus per se van de afgrond worden gered, aldus de Crisis Group.
Lees verder in het PDF bestand

Spanning loopt verder op in Noord Afrika

Frank Willems uit Vredeslijst

De koning van Marokko heeft een toespraak gehouden ter gelegenheid van de feestdag van de revolutie van de koning en het volk. Mohamed VI waarschuwde degenen die complotten smeden tegen zijn koninkrijk waaronder gerekend moeten worden het Front Polisario, Algerije, Duitsland en de organisaties die het Pegasus schandaal hebben onthuld.

Het Pegasus schandaal is de onthulling dat de Marokkaanse geheime diensten met behulp van Israëlische software inbreekt in de telefoons van Marokkaanse journalisten en ook Saharawi, Algerijnen, Spanjaarden en vele anderen, waaronder zelfs de Franse president Macron. Marokko ontkent dat en heeft in Frankrijk en Duitsland rechtszaken aangespannen wegens laster. Ook de benadeelden hebben rechtszaken aangespannen.

Marokko houdt West-Sahara illegaal bezet. Voormalig Amerikaans president Trump heeft de bezetting goedgekeurd in het kader van de zogenaamde Abraham akkoorden, waarbij Marokko de betrekkingen met Israël normaliseert. Huidig president Biden heeft moeite om de illegale bezetting te erkennen als rechtmatig onder andere door tegenwerking van Duitsland. Daarom heeft koning Mohamed VI nu ruzie met Duitsland. Eerder had Mohamed ruzie gemaakt met Spanje waarbij hij migranten de gelegenheid bood tot de illegale grensovergang bij Ceuta. In zijn toespraak sprak de koning nu verzoenende woorden richting Spanje.

Het Front Polisario is al veel langer bezig met een rechtszaak bij het Europees Hof van Justitie wegens de onrechtmatige toepassing van handelsverdragen tussen de EU en Marokko op het grondgebied van West-Sahara. Het Polisario is al verschillende malen in het gelijk gesteld. Begin september wordt de zoveelste uitspraak verwacht.

Ondertussen gaat de oorlog in West-Sahara verder, zij het op een laag pitje. Het Saharaans bevrijdingsfront bombardeert dagelijks de Marokkaanse verschansingen met hit & run acties. Uitbreiding ligt echter op de loer. Algerije heeft vandaag de betrekkingen met Marokko verbroken, wat een voorbode kan zijn van een militaire confrontatie.

Algerije beschuldigd Marokko van het steunen van een terroristische organisatie bij het veroorzaken van de desastreuze bosbranden. Bovendien was de Algerijnse conclusie dat de toespraak van de koning, die volgde op een eerdere toespraak waarbij op verzoenende toon Algerije werd toegesproken, geen enkel woord bleek te bevatten die tot een oplossing van de Saharaanse oorlog kan leiden.

Daar komt nog bij dat de dappere Sahraanse verzetsleidster Sultana Khaya deze dagen door Marokkaanse kolonisten met de dood wordt bedreigd. Zij woont in het bezette gebied en haar huis is al maanden  omsingeld door Marokkaanse bezettingstroepen. Zij wordt met haar familie met regelmaat mishandeld.

Oorlog in Ethiopië

De opstandelingen in Tigray verdreven een van de machtigste legers van Afrika. Wat betekent dit voor premier Abiy Ahmed? Uit een artikel van Koert Lindijer, NRC van 29-06-2021.

Wat eens een van de machtigste legers van Afrika was, is maandagavond in Mekelle, hoofdstad van de autonome regio Tigray in Noord-Ethiopië, geveld door een groep jonge en gedreven rebellen. Zij namen de provinciale hoofdstad in en verdreven er het federale Ethiopische leger. Het was een dramatische omslag in een oorlog die acht maanden geleden begon. Grove schendingen van mensenrechten en plunderingen, begaan door het Ethiopische leger en troepen van het noordelijke buurland Eritrea, dreven sindsdien de jeugd van Tigray in de armen van de rebellen.

Wat betekent dit voor de inwoners van Tigray?
Voor hen is het vertrek van het leger goed nieuws. Een miljoen mensen in Tigray worden bedreigd door hongersnood en naar schatting 350.000 mensen lijden er nu al honger, als gevolg van grootschalige vernielingen door het Eritrese leger en het  blokkeren van voedselhulp.

Wat betekent dit voor de Ethiopische premier Abiy Ahmed?
 Het effect van de nederlaag op de positie van Abiy Ahmed is onduidelijk. De premier heeft steeds elk overleg met de rebellen afgewezen. Op zijn voordracht bestempelde het Ethiopische parlement hen als „terroristen” en hij liet de afgelopen jaren geen gelegenheid onbenut om af te geven op de Tigreeërs „die Ethiopië jaren van duisternis hadden gebracht” – waarmee hij verwees naar hoe zij de decennia vóór 2018 de politiek van het land hebben gedomineerd.
In het etnische steekspel van Ethiopië baseert hij zijn positie op een coalitie van twee grote etnische groepen, de Oromo en de Amhara. De Amhara vochten met het federale leger tegen de Tigreeërs, veroverden grondgebied en willen dat nu niet afstaan. Ook veel andere etnische groepen in het land van 110 miljoen inwoners voelen wrok tegenover de Tigreeërs, die het land jarenlang domineerden. Zij steunen daarom de strijd met Tigray: dat het leger er „orde op zaken” ging stellen.

Komt er nu een eind aan de inmenging door Eritrea?
Eritrea was de stuwende kracht in de strijd tegen de rebellen. De Tigreeërs en de Eritreeërs hebben ook vele vetes uit te vechten. Tussen 1998 en 2000, toen Eritrea onafhankelijk was en de regering in Ethiopië werd gedomineerd door Tigreërs, vochten ze een grensoorlog uit, met een geschatte honderdduizend doden als gevolg. Die wrok uit het verleden wakkerde de haat aan die het huidige conflict voedde. De soldaten van het Eritrese leger hebben zich nu terug getrokken. Maar blijft dit zo nu het Ethiopische leger verslagen is.

Wat gaat het Ethiopische leger nu doen?
Al eerder spraken Ethiopische generaals zich uit tegen die Eritrese betrokkenheid. Nu het leger de grootste nederlaag in jaren heeft geleden, zullen Ethiopische legerleiders mogelijk Abiy Ahmed de schuld ervan geven.

Wat wordt de verdere strategie van de rebellen?
Ethiopië kent een voor Afrika uniek federaal systeem, met tien deelstaten gevormd op basis van etniciteit. Toen Abiy Ahmed een eind maakte aan de Tigrese dominantie op nationaal niveau, trokken de Tigrese politici en militairen zich terug in hun eigen deelstaat, vanwaar ze tegen Abiy Ahmed gingen ageren. oen de oorlog in november uitbrak, kon de Tigrese deelstaatregering rekenen op tienduizenden soldaten. Maar de Tigrese leiders verkeken zich op de macht van het leger, dat de Tigrese troepen in november verdreef uit Mekelle.
„We hebben onlangs onze militaire strategie gewijzigd”, zei Getachew Reda, woordvoerder van de rebellen, twee weken geleden tegen buitenlandse journalisten, vlakbij Mekelle. De met nieuwe rekruten versterkte rebellen waren uit hun holen in de bergen gekomen, vielen militaire konvooien aan en namen voor het eerst weer stadjes in. „We willen het Ethiopische en het Eritrese leger zo veel schade toebrengen dat ze ons niet meer kunnen aanvallen. Dan kunnen we onderhandelen”, vertelde Reda.
De rebellen zullen de vijand achtervolgen tot in Amhara en Eritrea, dreigde Reda.

Urgent Appeal to prevent nuclear war

Een belangrijke rol van deze vredesbeweging die zich mede inzet voor een kernwapenvrije wereld werd recent bekend gemaakt.
Voorzitter Peter Buijs nam namelijk het initiatief door het benaderen van Sergey Batsanov, – Ruslands onderhandelaar over diverse (nucleaireontwapeningsverdragen – om gesprekken over een kernwapenvrije wereld tussen Putin en Biden vlot te trekken bij hun volgende ontmoeting
In een persbericht werd dit goede nieuws op 8 juni bekend gemaakt.
Het Humanistisch Vredesberaad heeft Peter Buijs gecomplimenteerd. zie ook NVMP.ORG

We look forward with great optimism to your meeting in person as the leaders of the most powerful nuclear weapon states. We hope that your summit on June 16 in Geneva will help to rebuild mutual respect and cooperation between the United States and the Russian Federation.

Since the Soviet-U.S. alliance defeated fascism in 1945, courageous Russian and American leaders have several times channeled the courage to work together to put an end to the greatest risk facing humanity: a nuclear apocalypse, intended or unintended, that could end life on our planet.

In their cooperation to create the 1968 Nonproliferation Treaty, your predecessors limited the spread of the most dangerous weapons ever invented and committed to their ultimate elimination. Successive bilateral treaties have reduced their number by more than 85%. And you, President Putin and President Biden, have shown the same determination by extending New START, the most significant remaining bilateral arms control treaty.

We appeal to you to show the same courage and sense of urgency again when you meet in Geneva. Specifically, we urge you to:

  • Reaffirm the joint statement of Mikhail Gorbachev and Ronald Reagan: “A nuclear war cannot be won and must never be fought.”
  • Commit to a bilateral strategic dialogue that is regular, frequent, comprehensive and result oriented leading to further reduction of the nuclear risk hanging over the world and to the re-discovery of the road to a world free of nuclear weapons.

Your responsibility extends far beyond your two great nations. The eyes of the world will be upon you, and we look forward to your success.

Sincerely,

Peter Buijs, MD, Chair, International Physicians for the Prevention of Nuclear War, Netherlands  and initiator of the appeal.

STOP DE WAPENIMPORT UIT ISRAËL

Teken de petitie van ”Niet in mijn naam”
Nederland heeft de afgelopen jaren voor honderden miljoenen materieel ingekocht bij de grootste wapenfabrikant uit Israël: Elbit Systems. Recente contracten zijn samen zeker €145 miljoen. Het bedrijf biedt haar technologie en wapens aan als ‘field tested’ en ‘combat proven’, wat niet minder betekent dan dat het is ingezet bij het plegen van oorlogsmisdaden en schenden van mensenrechten. Verschillende internationale mensenrechtenorganisaties wijzen op deze schendingen van mensenrechten van Palestijnen door Israël.

De nieuwe bombardementen op Gaza bewijzen dat internationale druk nú nodig is om een einde te maken aan deze mensonterende situatie. Hoewel Israël zelf ook een gigantische hoeveelheid geld investeert in wapens, is de wapenindustrie pas winstgevend wanneer het ook internationaal genoeg orders trekt.

In veel andere landen komt de discussie over het annuleren van contracten met Israël op gang. Hoog tijd om hier in Nederland ook mee te starten. Wij vinden het onacceptabel dat Nederland de misdaden op Palestijnen sponsort en roepen daarom de regering op haar orders bij Elbit Systems te annuleren en alle wapenhandel met Israël stop te zetten.

Teken de petitie op https://www.nietinmijnnaam.nl/

Oproep Israëlisch – Palestijns Conflict

Sinds 1948 gedongen verhuizingen in Israël

Dit artikel bestaat uit tekst, die zijn ontleend uit het artikel van Nina Jurna; NRC van 14 mei 2021

Ieder jaar herdenken ze op 15 mei de verwoesting van meer dan vijfhonderd Palestijnse dorpen, naar schatting 14.000 doden en de verdrijving van zo’n 750.000 oorspronkelijke inwoners van Palestina.

De biologische vader van NRC-journalist Nina Jurna, zo wees een dna-test uit, is een Palestijn uit Jaffa. Jurna kreeg er een hele familie bij, die ze opzocht in 2019. In deze week van geweld haalt ze herinneringen op – van de Nakba van 15 mei ’48 tot de wanhoop nu.

Een dna-test gaf de definitieve zekerheid over mijn biologische vader: met de komst van Samir El Hreish en een hele Palestijnse familie in mijn leven, werd mijn familiesamenstelling ingewikkelder. Maar ik voelde me ook een completer mens en dat zou ik tijdens onze reis, met Luna, in de zomer van 2019 nog sterker ervaren.
„Als ik deze route neem, ontwijk ik de checkpoints’’ zegt Luna, en ze bestuurt behendig het grijze passagiersbusje. We zijn na een lange vliegreis aangekomen op de luchthaven van Tel Aviv en ze is de enige van de familie die ons daar kan ophalen omdat de rest op de bezette Westelijke Jordaanoever woont en niet naar Israël mag. Tenzij ze een speciale reisvergunning hebben.

Luna is getrouwd met een Palestijnse ondernemer, ze woont in Jeruzalem en heeft een zogeheten ‘Jeruzalem ID’: een speciale verblijfsvergunning waardoor ze door heel Israël en de Westbank kan reizen. In het dagelijks leven betekent het dat ze de meeste bewegingsvrijheid heeft van alle familieleden.
„Toen ik (Samir) klein was, bracht mijn moeder ons hier naar toe en dan wees ze naar de lichtjes’’, zegt Samir als we op een avond onder een heldere sterrenhemel staan aan de rand van Ramallah. Hij tuurt zwijgend de verte in. „Daar ligt Jaffa. ‘Daar komen we vandaan, en ooit gaan we weer terug’, zei ze dan.” Jaffa is nu een klein havenstadje bij het hippe Tel Aviv. Maar toen Samir er in 1946 werd geboren, was Jaffa een belangrijke handelsstad in het historische Palestina. Een bruisende en culturele stad aan de Middellandse Zee waar alle grote kranten uit die tijd waren gevestigd. Hier woonde van generatie op generatie de juweliersfamilie El Hreish, uit een oud christelijk geslacht. „We waren een vooraanstaande familie in Jaffa, met een eigen wijk die onze naam droeg: ‘Saknet El Hreish’, buurtschap El Hreish’’, vertelt Samir. Op de computer laat hij een oude, gedigitaliseerde stadskaart zien waar de wijk op staat, van voor 1948. Grenzend aan Saknet El Hreish lag de Armeense begraafplaats.

Een schilderij in het souterrain van het Dar Zahran museum in Ramallah raakt me. Het toont de gebeurtenissen van 15 mei, 1948, wanneer ten tijde van stichting van de staat Israël de Arabisch-Israëlische oorlog tot een climax komt. De stad Jaffa wordt als laatste ingenomen door zionistische milities. „Zo zal het ongeveer geweest zijn’’, zegt Samir. Samen met Suzanne tuurt hij naar de hulpeloze mensen op het kunstwerk die door de golven de Middellandse Zee in rennen.
De Palestijnen noemen het de Nakba, de ramp of catastrofe. Ieder jaar herdenken ze op 15 mei de verwoesting van meer dan vijfhonderd Palestijnse dorpen, naar schatting 14.000 doden en de verdrijving van zo’n 750.000 oorspronkelijke inwoners van Palestina. Samir en zijn familie werden ook verjaagd uit Jaffa. Als eerste vluchtte zijn vader met drie kleine kinderen – Samir was 2 jaar oud. Uiteindelijk zal uit Jaffa meer dan 90 procent van de ruim honderdduizend niet-Joodse inwoners wegvluchten.

Het fundament van de vrijheid

Uit het artikel Daan Roovers, Denker des Vaderlands t.b.v. de Jaar thema tekst van het Comité 4 en 5 mei.

Wat betekent dat onderscheid voor ons leven nu, 76 jaar na de bevrijding? Nu we voor het eerst weer worden geconfronteerd met een grootschalige vrijheidsbeperking valt op dat op dit moment vooral onze bewegingsvrijheid onder druk staat. Er zijn (van bovenaf opgelegde) beperkingen aan ontmoetingen, reizen en de momenten waarop we naar buiten kunnen gaan. Dat is een drastische en zeer gevoelige inperking van onze gebruikelijke manier van leven. Deze crisis doet een sterk beroep op ons uithoudingsvermogen. De vrijheid die we als Nederlanders het sterkst verbinden met de Nederlandse cultuur, tevens een van de kroonjuwelen van de negatieve vrijheid, is echter ongedeerd: de vrijheid van meningsuiting. We kunnen vrijelijk informatie en opvattingen uitwisselen, elkaar en het beleid bekritiseren, nieuwe perspectieven aandragen. We hebben daartoe zelfs meer ruimte en mogelijkheden dan ooit, en we hoeven er de deur niet voor uit.

Zo lang deze vrijheid van spreken en denken gepaard gaat met de principiële gelijkheid van alle burgers blijft het fundament van de vrije samenleving overeind. Dat is het cruciale verschil tussen deze crisis en een bezetting, en zet direct elke vergelijking in perspectief. De huidige beperkingen zijn pijnlijk, maar een vrije samenleving garandeert dat deze proportioneel en tijdelijk zijn, en dat dit een uitzonderingstoestand is. De steunpilaren van de vrije samenleving, waaronder de onafhankelijke rechtspraak en principiële gelijkheid, staan fier overeind.
Vrijheid – we wisten het al, maar het is het afgelopen jaar opnieuw duidelijk geworden – is maar beperkt maakbaar. Het is kwetsbaar. Een virus kan zomaar, tenminste een jaar lang, roet in het eten gooien. En alles wat we dan inleveren moeten we stap voor stap weer terugveroveren en opnieuw opbouwen. Het fundament van de vrije samenleving is gelukkig robuust, en lijkt onaangetast. Dat is wat we ieder jaar vieren, en wat we elke dag opnieuw dienen te beschermen en te versterken.

Brood oorlog

Brood is wapen in de Syrische strijd.

Na tien jaar oorlog in Syrië is de voedselsituatie nijpend. Qamishli, graanschuur van het land, is in de greep van een heuse broodoorlog. Na een Koerdische bakkerscoup sloeg president Assad hard terug. ‘Met brood zetten ze mensen tegen ons op.’ Uit het artikel van ANA VAN ES, De Volkskrant van 07/04-2021.

Syrië, waar deze maand precies tien jaar geleden de opstand begon tegen president Bashar al Assad, is in de greep van een broodcrisis. Brood is de hoeksteen van elke Syrische maaltijd. Van oudsher wordt brood door de overheid gesubsidieerd. Brood van de staatsbakkerij, vers gebakken, bijna gratis, is de worst die de familie Assad – eerst vader Hafez, nu zoon Bashar – al een halve eeuw elke dag uitdeelt aan de bevolking.
Voor veel inwoners is voedsel onbetaalbaar geworden. Onlangs luidde het Wereldvoedselprogramma van de VN de noodklok. Bijna 60 procent van de Syrische bevolking – 12 miljoen inwoners – heeft te weinig te eten. Sinds 2011 was de situatie nog niet zo zorgelijk. De rijen voor de staatsbakkerijen worden langer, het rantsoen kariger.

De broodcrisis wordt Assad zwaar aangerekend. Zijn politieke entourage haalt de schouders op over het doodmartelen van gevangenen of veronderstelde aanvallen met chemische wapens. Maar brood is een ‘rode lijn’. De eindeloze rijen bij staatsbakkerijen zijn een mikpunt van woede en spot, zelfs onder aanhangers van zijn regime.
Tot voor kort ging deze ellende voorbij aan Qamishli, een kleine provinciestad aan de Turkse grens, midden tussen de graanvelden. Tweederde van de graanopbrengst in Syrië komt uit de omliggende regio. Maar waar brood schaars is, wordt brood politiek. Zo raakte Qamishli in de greep van een broodoorlog.
Gewapende vrede
Niet alleen president Assad heeft het in Qamishli voor het zeggen. Hij deelt zijn macht met het Koerdische bestuur dat grote delen van Noordoost-Syrië controleert. Tussen Assad en de Koerden heerst meestal een gewapende vrede. Tot begin februari bakten ambtenaren van beide gezindten zelfs elke dag samen brood. Assad leverde het graan. De Koerden deden de distributie. Omdat beide machthebbers samenwerkten, leed niemand honger.

De Koerden in Syrië worden bewapend door de Verenigde Staten. Ze voelen zich gesterkt door het aantreden van president Biden. Ze verwachten dat hij niet zomaar Amerikaanse troepen zal terugtrekken uit Syrië, in tegenstelling tot diens voorganger Trump. Meer dan vroeger durven de Koerden een vuist te maken tegen Assad.
n januari ontstond onvrede over de behandeling van Koerden in Aleppo, een stad diep in regeringsgebied. Het bleek de lont in het kruitvat. Koerdische strijders barricadeerden de wijken in Qamishli die onder controle staan van Assad. ‘Oog om oog’, zegt Ilham Ahmed, de president van het Koerdische bestuur. ‘Wij zeiden: geen diesel en geen brood meer die wijken in.’
Bakkerscoup:
De broodblokkade was een feit. Toen de gemoederen in Aleppo waren bedaard en de blokkade werd opgeheven, begon de bakkerscoup. De Koerden kaapten de drie graanmolens en dertien regionale bakkerijen in Noordoost-Syrië die ze eerder runden met de regering van Assad. ‘Nu zijn die allemaal van ons’, zegt Mahmoud Mohammed, bij de Koerden verantwoordelijk voor bakkerijen en molens.

Natuurlijk sloeg Assad terug. Hij halveerde de graantoevoer naar de Koerdische bakkerijen. Reserveonderdelen? Helaas. Die komen uit een werkplaats van de regering. Koerden zijn daar niet langer welkom. De buitgemaakte bakkerijen in Noordoost-Syrië draaien hooguit nog op halve kracht. In Qamishli moest een Koerdische bakker zelfs sluiten.

Lees het hele artikel van Ana van Es