Noord-Korea: Big Mouth en “little rocket man”
In de nacht van 28 op 29 november jl. vuurde Noord-Korea een raket af die het land in de woorden van Kim Jung-un officieel tot kernwapenmacht maakte. Hoe bedreigend is de Noord-Koreaanse bom? En wat kunnen op termijn de gevolgen zijn? Een verkenning vanuit Europees perspectief.
Nu: relatief weinig kwaad
- Het Noord-Koreaanse kernwapen is primitief.
- Noord-Korea’s elite is niet uit op de aanval, maar op machtsbehoud.
- Een atoombom is alleen nuttig als dreig-, chantage- of drukmiddel.
Op termijn: een riskante ontwikkeling
De kans op een kernoorlog tussen de VS en Noord-Korea lijkt ook op termijn vrijwel nul. Het kat en muisspel van dreigen en sancties resulteert waarschijnlijk in uitgebreide onderhandelingen, waarbij ook China zal aanschuiven. Het onvermijdelijk resultaat zal zijn het behoud van een rudimentair atoomwapen door Noord-Korea – en dus verdere uitholling van het wereldwijde systeem van wapenbeheersingsverdragen – en lijfsbehoud voor het regiem.
Een “deal” rond Noord-Korea sorteert nog een belangrijk neveneffect. Potentiële kernwapenlanden – Japan, Iran, Saoedie-Arabië – worden bevestigd in hun overtuiging dat, indien zij bedreigd worden door de VS (en/of in de nabije toekomst: China) het kernwapen ervoor zorgt dat er met hen onderhandeld wordt en voorkomt dat zij worden gemarginaliseerd. Hun inspanningen om kernwapens te verkrijgen zullen daarmee worden gestimuleerd.
Is de Geliefde Leider ontoerekeningsvatbaar?
Bovenstaande analyse gaat uit van een rationeel handelend regiem. In veel media wordt Noord-Korea echter op zijn Amerikaans ge-“framed”. Little rocket man zou waanzinnig zijn, zoals de Iranese ayatollahs. De mogelijkheid zelf door kernbommen vernietigd te worden zou deze duivelse gekken niet afschrikken.
Wat zijn de gevolgen voor Europa?
Noord-Korea houdt China en de VS flink bezig. De VS verschuiven hun aandacht de laatste jaren sowieso al van het trans-Atlantische gebied naar Oost- en Zuidoost-Azië. De veiligheid van Europa wordt in toenemende mate een eigen verantwoordelijkheid. Angela Merkel heeft het Duitse volk daar al attent op gemaakt en de Fransen hebben trouwens nooit anders gedacht.
De discussie over “de bom” van Iran is een goede illustratie van de tegengestelde belangen tussen Europa en de VS. Europa heeft belang bij stabiele economische betrekkingen met Iran, waarbij bovendien economische ontwikkeling de haviken in dat land zal verzwakken. De VS kiest voor confrontatie met de Iranese machthebbers en frustreert de samenwerking Europa-Iran, met name via het financiële sanctieregiem. China dringt zich op via de “nieuwe zijderoute”. Beide machten, VS en China, beginnen elkaar te raken in de Greater Middle-East met Iran als draaischijf. De Europese Unie houdt zich stil, maar dat kan niet zo blijven. Het economisch wurgen van Iran in combinatie met een deal met het zittende Noord-Koreaanse regiem is voor Europa en voor de bevolkingen in die twee landen een feitelijk onacceptabel scenario. Spanningen tussen de EU en de VS in de komende jaren hangen dan ook in de lucht.
Het effect voor Europa van de “nieuwe Koreacrisis” is dat van de drie economische supermachten – Verenigde Staten, China en Europa – de eerste twee hun strategische en militaire resources inzetten in een machtsstrijd ver weg, in Oost-Azië.
Jan Willem Schnerr, 16/12/2017