Uit: Kernwapens de wereld uit, te beginnen uit Volkel!
Wil Verheggen is oud-huisarts en lid van de Nederlandse Vereniging voor Medische Polemologie.
Terwijl in de bioscoop de kaskraker Oppenheimer draait, blijft het gevaar van een catastrofale atoomoorlog bestaan. Nederland moet zijn verantwoordelijkheid nemen en de kernwapens van het eigen grondgebied verwijderen.
Zondag is het 78 jaar geleden: op 6 augustus 1945, aan het begin van de ochtend, ontplofte de atoombom ‘Little Boy’ – zoals deze lief- kozend werd genoemd – boven Hiroshima. Na de explosie ontstond er een vuurbal van 100 meter doorsnede. De hitte stak alles in brand binnen een straal van 1,5 kilometer, mensen, dieren en gebouwen. Kousen van schoolkinderen brandden hun huid in, zoals ook alle kleding van de slachtoffers.
Van de 320 duizend inwoners waren er meer dan 80 duizend op slag dood. Binnen een paar seconden verteerden vuurstormen de straten met gebouwen, de daaropvolgende schokgolf deed de rest. De meeste gebouwen en huizen werden in een paar seconden platgeblazen.
De doden vlogen in brand, rook maakte ademhalen moeilijk. Tienduizenden burgers die niet meteen werden gedood, lagen stervend in de rokende puinhopen. Het aantal slachtoffers liep daarna nog met vele tienduizenden op.
Decennialang stierven er nog mensen aan stralingsziekten.
Dat er sprake was van een misdaad tegen de menselijkheid is nooit onderwerp van discussie geweest. Drie dagen later, op 9 augustus kwam Nagasaki aan de beurt. Eind 1945 waren er naar schatting 250 duizend burgerdoden te betreuren.
Dat deze atoomaanvallen nodig waren om de oorlog met Japan te beëindigen, is zeer discutabel. Het Japanse leger was tenslotte al op sterven na dood en een overgave zou slechts een kwestie van dagen zijn.
De nucleaire wapenwedloop tussen de VS en de Sovjet-Unie deed hierna zijn intrede. In de jaren tachtig van de vorige eeuw liep het aantal kernwapens op tot 70 duizend, genoeg om de wereld vele malen te vernietigen. Dankzij druk vanuit de bevolking is het aantal kernwapens sindsdien teruggebracht tot ongeveer 12.500, nog altijd genoeg om de wereld te vernietigen.
De hoeveelheid stof die bij een nucleaire wereldoorlog de atmosfeer in wordt gebracht zal de wereld in duisternis hullen en het zonlicht op aarde minimaliseren, met als gevolg een nucleaire winter. Het leven op aarde in de huidige vorm wordt daarbij zeer ernstig aangetast. Zelfs een beperkte nucleaire oorlog laat de temperatuur op aarde een aantal raden dalen, met grote schade voor de wereldvoedselvoorziening tot gevolg.
Het proces van kernwapenvermindering is tot stilstand gekomen. De maatschappelijke druk hiervoor is vrijwel verdwenen, en het komt nauwelijks meer voor op de politieke agenda’s. Integendeel, er worden weer miljarden meer geïnvesteerd in modernisering van kernwapens. Publiekelijk hebben Trump, Kim Jong-un en Poetin gedreigd met het inzetten van kernwapens. Onderhandelingen over het New Start-kernwapenverdrag tussen de VS en Rusland liggen stil; het verdrag is door Poetin opgezegd en de Chinezen zijn niet geïnteresseerd.
Om de dreigende nucleaire catastrofe af te wenden, hebben niet-nucleaire staten zich sterk gemaakt voor het Verdrag inzake het verbod op kernwapens (TPNW). Dit verdrag is aangenomen door een meerderheid van de lidstaten bij de VN. Het verbiedt het ontwikkelen, testen, produceren en opslaan van kernwapens, alsook het dreigen ermee. De kernwapenstaten en hun bondgenoten hebben niet ondertekend, Nederland dus ook niet.
Ons – inmiddels demissionaire – kabinet zet zich conform het regeerakkoord ‘binnen het kader van de bondgenootschappelijke verplichtingen actief in voor een kernwapenvrije wereld’. Door zich te verschuilen achter de bondgenootschappelijke verplichtingen is er tot op heden niets van de actieve inzet terechtgekomen.
Wil Nederland echt een dialoog op gang brengen dan moet onze regering het lef en de moed tonen om een onorthodoxe maatregel te nemen door de vernieuwde Amerikaanse B61-kernwapens niet te accepteren op ons grondgebied en de oude (naar schatting zo’n twintig stuks) het land uit sturen.
Deze kernwapens op legerbasis Volkel, waarover het kabinet conform Navo-afspraken geen openheid geeft, dienen slechts een politiek doel, militair kunnen ze gemist worden: onze veiligheid zou er geen cent minder van worden. Het bezit van kernwapens is op zich al een groot gevaar. Een aantal keren is het door computerstoringen al bijna misgegaan, en is een onbedoelde kernoorlog vermeden.
