Oekraïne crisis en West Europa

De-escaleren, geen wapens naar Oekraïne.
Naar het artikel uit stopwapenhandel.org van Martin Broek & Wendela de Vries.

Rond de crisis in de Oekraïne hangt een kille oorlogssfeer. Gesprekken tussen Russische en Amerikaanse diplomaten leiden tot niets, want beiden partijen weigeren te bewegen en leggen de schuld bij de ander. Over het algemeen wijzen westerse waarnemers naar Rusland als enige oorzaak van de spanningen. De Amerikaanse hoogleraar geschiedenis Michael Kimmage merkt in Foreign Affairs op dat “de NAVO lijdt aan een ernstige ontwerpfout: ze reikt te diep in de ketel van Oost-Europese geopolitiek en is te groot, te ongedefinieerd en te provocerend voor haar eigen goed.” Dit soort westerse zelfreflectie is zeldzaam.

Stap-voor-stap de NAVO in

In 2018 werd de Oekraïne toegevoegd aan het lijstje aspirant-NAVO-leden. En al jaren zijn de NAVO-landen de Oekraïense strijdkrachten aan het bewapenen. Vooral de Verenigde Staten heeft een fors wapenprogramma voor Kiev. Sinds 2014 leverde de VS militaire ondersteuning aan Oekraïne voor meer dan $ 5,42-lid Canada is sterk betrokken bij de bewapeningsprogramma’s, en ontwikkelt onder meer plannen om een munitiefabriek in de Oekraïne te bouwen. De EU heeft een structurele bewapeningsrelatie met Oekraïne en liet in het Associatieverdrag van 2014 vastleggen dat “Oekraïne en het Europees Defensieagentschap (EDA) nauwe contacten zullen leggen om de verbetering van de militaire capaciteit, met inbegrip van technologische kwesties, te bespreken.”

Oekraïne beschermenDe Oekraïne vraagt het westen op dit moment om extra wapens. Voor Europa is dit een testcase voor zijn wapenexportbeleid, dat bepaald dat geen wapens mogen worden geleverd aan crisisgebieden en landen in conflict. In criterium 3 van de EU Gemeenschappelijk Standpunt wapenexport staat dat: “De lidstaten een uitvoervergunning weigeren voor militaire technologie of uitrusting die gewapende conflicten zou uitlokken of verlengen of bestaande spanningen of conflicten in het land van eindbestemming zou verergeren.” Dit criterium wordt door EU-landen regelmatig toegepast (en ook regelmatig geschonden) bij wapenexport naar landen in conflict. Maar niet vaak was Europa zo nauw betrokken. Geldt ook nu het EU wapenexportbeleid. Een oorlog is zelden beter te rechtvaardigen dan in geval van zelfverdediging tegen een agressor. Men moet met sterke argumenten komen om wapens te weigeren aan het slachtoffer van agressie. Maar wat extra wapenleveranties gaan geen beslissende bijdrage leveren om het Oekraïense leger op gelijke voet met het Russische leger te brengen. Wapenleveringen hebben nu alleen symbolische waarde. Ze bemoedigen de Oekraïne, maar ze verkleinen de kans op een diplomatieke oplossing, en vergroten het risico op escalatie.

Diplomatiek DuitslandDe nieuwe Duitse regering heeft dit begrepen. In een interview met de Sächsische Zeitung zei de nieuwe Groene minister van Buitenlandse Zaken Anette Baerbock: “Ik denk niet dat het realistisch is om de militaire onevenwichtigheid met dergelijke leveranties te keren. De beste bescherming is dat er geen verdere agressie zal zijn.” Bovendien “hebben wapenleveringen de neiging bij te dragen aan escalatie en zouden ons de mogelijkheid ontnemen om in dialoog te gaan en te bemiddelen met Rusland”, zei Stefan Meister van de Duitse Raad voor Buitenlandse Betrekkingen. IJzervreters van de NAVO roepen Duitsland op ‘zijn militaire verantwoordelijkheid te nemen’, maar Duitsland neemt zijn veiligheidsverantwoordelijkheid. Beweren dat veiligheid alleen met militaire middelen bereikt kan worden is kortzichtig en gevaarlijk. Lees het hele artikel in het PDF bestand

Comments are closed.