Er zijn geen grenzen meer voor nucleaire wapens. En zo stijgt het risico op dodelijke ongelukken
Uit het artikel van MARNO DE BOER De Morgen van 22 augustus 2019
Rusland en de Verenigde Staten zijn niet of nauwelijks meer bereid tot afspraken om hun kernwapenarsenalen in te perken. Een voor een sneuvelden afgelopen jaren verdragen voor wapenbeheersing, terwijl beide landen nieuwe geavanceerde raketten ontwikkelen.
Het lijkt erop dat de wereld een gevaarlijke nieuwe wapenwedloop wacht. Dat werd deze maand opnieuw duidelijk nadat in het noorden van Rusland vijf ingenieurs om het leven kwamen bij een mislukte test van een nucleaire raketmotor. Mogelijk houdt het ongeluk verband met Russische plannen om een nucleair voortgedreven kruisraket te ontwikkelen, die door een ongelimiteerd bereik Amerikaanse
raketverdediging kan omzeilen.
Aan zulke testen zitten sinds begin augustus geen beperkingen. Toen eindigde het INF-verdrag tussen de Verenigde Staten en Rusland dat sinds de nadagen van de Koude Oorlog vanaf land gelanceerde middellangeafstandsraketten en kruisraketten verbood. Een eerste belangrijk verdrag sneuvelde al in 2003. Het ABM (Anti Ballistic Missile, 1972) verbood verdediging waarmee je vijandelijke raketten uit de lucht kunt schieten.
NA 9/11
De nieuwe wapenwedloop gaat terug tot het vorige decennium. Na de aanslagen van 11 september 2001 vonden de VS dat internationale rechtsregels maar in de weg zaten bij de strijd tegen terroristen en ‘schurkenstaten’ als Irak, Iran en Libië. Niet alleen besloten de VS gevangen terroristen te martelen en Irak zonder volkenrechtelijk mandaat aan te vallen, ook afspraken over wapenbeheersing uit de Koude Oorlog moesten op de schop. President George W. Bush besloot dat de VS een raketschild nodig hadden om zichzelf en Europa te verdedigen tegen bijvoorbeeld Iran en Noord-Korea. Daarbij zat het ABM uit 1972 in de weg. Dat verdrag De gedachte daarachter was dat de capaciteit om vijandelijke raketten neer te schieten het risico op een kernoorlog aanzienlijk verhoogt.
verbiedt het bouwen van een raketschild.
HYPERSONISCH GLIJVOERTUIG
Ook voor de VS zaten er nadelen aan het gebruik van een grote ballistische raket om een terroristenleider aan te vallen. Het wapen kan onderweg niet van koers veranderen als er nieuwe inlichtingen binnenkomen over de locatie van de vijand. President Barack Obama trok daarom geld uit voor meer beweeglijke raketten. Dat ‘hypersonische glijvoertuig’ heeft de snelheid van een ballistische raket, maar is veel wendbaarder en vliegt in een lagere baan om de aarde. Vanuit het oogpunt van nucleaire afschrikking maakt dat de situatie nog onstabieler. De VS en Rusland hebben satellieten om elkaars raketlanceringen te detecteren en kunnen een ballistische raket vervolgens volgen met speciale radars. Bij de lagere vlieghoogte van glijvoertuigen kan dat niet. Mochten de VS dus de trekker overhalen, dan gaan in Moskou wel de alarmbellen af maar kan men niet zien of de wapens richting Rusland, Iran of een terroristenkamp vliegen. Dat vergroot het risico op dodelijke misverstanden tussen twee kernmachten.
EERST CRISIS, DAN REACTIE
De komende jaren zijn er nog meer wapentests te verwachten. Niet alleen Rusland is druk bezig, ook de VS gaan door. Een miljardeninvestering moet ervoor zorgen dat Prompt Global Strike komend decennium eindelijk inzetbaar is. Bovendien zijn er Amerikaanse plannen voor honderden kleine satellieten die glijvoertuigen kunnen volgen, zodat raketverdediging Russische glijvoertuigen toch uit de lucht kan schieten.
Wapenbeheersing gaat er juist van uit dat landen afspraken maken over stabiele en vergelijkbare arsenalen zodat ze elkaar in principe kunnen vernietigen. Op het moment dat een van de partijen een voorsprong probeert te behalen, ontstaat een gespannen wapenwedloop.
Lees het hele artikel