NVMP-Nieuwsflits

Een vernietigde Russische legertank is vanaf donderdag 25 mei, elf dagen, tot 4 juni, te zien op het Leidseplein. Met de tank wil Debatcentrum De Balie aandacht vragen voor democratie in Europa.

Wij vinden het tentoonstellen van dit soort ‘oorlogstrofeeën’ géén goede zaak en grenzen aan oorlogspropaganda. 
Nota bene in het hart van Amsterdam zal dit tot vele uiteenlopende reacties leiden. 
Vooral zal het gezien worden als een oproep tot het leveren van meer en nog zwaardere wapens als enige oplossing om de oorlog in Oekraïne te beslechten. 
Maar zo komt beëindiging van deze oorlog niet dichterbij: bij de leverantie van F-16’s wordt al gesproken over nog een jaar oorlog. 

Met vele duizenden slachtoffers tot gevolg.

Als vredesorganisatie sluiten wij ons aan bij de oproep van onze moederorganisatie IPPNW: 
• Staakt-het-vuren onmiddellijk;
• Trek alle binnenvallende troepen onmiddellijk terug;
• Laten alle partijen zich onthouden van alle maatregelen die leiden tot verdere escalatie van de oorlog;
• Laten alle kernwapenstaten afstand doen van het gebruik van kernwapens;
• Begin serieuze onderhandelingen over een vreedzame oplossing van het conflict in Oekraïne.
Hoe moeilijk ook, daarvoor moeten alle diplomatieke middelen worden ingezet. Het is de enige weg naar vrede.

U kunt ons geluid actief steunen meteen donatie (https://www.nvmp.org/doneren/)

ISRAËL GEEFT JOODSE KOLONISTEN TOESTEMMING OM TERUG TE KEREN NAAR VIER VERLATEN NEDERZETTINGEN OP DE WESTELIJKE JORDAANOEVER.
Uit een artikel in de Volkskrant van 23 maart door Sacha Kester

De Westelijke Jordaanoever werd tijdens de Zesdaagse Oorlog in 1967 door Israël op Jordanië veroverd en is sindsdien bezet. Israël stelt zelf dat het historische rechten heeft op dit gebied, dat het Judea en Samaria noemt, omdat het duizenden jaren geleden al door Joden werd bewoond. Met de internationale gemeenschap en de Palestijnen is echter afgesproken dat de Westelijke Jordaanoever in principe het hart gaat vormen van een toekomstige Palestijnse staat.
Israëlische kolonisten grijpen deze mogelijkheid aan en vallen al jaren Palestijnse dorpen aan, maar eind februari trokken ze uit wraak voor een moordaanslag met honderden tegelijk door Hawara. ‘Ik hoef geen horrorfilms meer te kijken. Wat je daarin ziet, gebeurt hier echt.’

Lees het hele artikel in de Volkskrant of in het archief

Eén jaar oorlog: kom naar ons protest op het Museumplein! In Amsterdam

VRIJDAG 24 FEBRUARI 2023 VAN 15:00 – 16:00

Met sprekers, dichters en muziek protesteren we tegen het voortduren van de oorlog. Ook zullen we bloemen leggen ter ere van de slachtoffers aan beide kanten. We zullen ze herdenken met twee minuten stilte.

Voor het Russisch Handelsagentschap protesteren we nu al een jaar lang elke week tegen de oorlog. Sinds de start van de oorlog wordt dit het 52e protest op deze plek. Het initiatief ‘Stop de oorlog Amsterdam’ is kort na de Russische inval opgericht en bestaat uit 13 lokale organisaties en partijen.
We hebben ons verenigd onder drie leuzen:

• Stop de oorlog!
• Russische troepen weg uit Oekraïne
• Europa kernwapenvrij


Sinds de oprichting hebben we elke maandagavond een vredesactie gehouden. Rode draad daarin is dat oorlog niet het middel is om problemen op te lossen. Het verheerlijken van nationalisme, militarisme en stoere mannelijkheid is deel van het probleem en staat een oplossing in de weg.

We demonstreren zoveel mogelijk samen met mensen van alle nationaliteiten, inclusief Oekraïners, Belarussen en Russen. Het ‘cancelen’ van Russische cultuur, alle inwoners van Rusland 
verantwoordelijk houden voor de daden van hun meedogenloze leiders en te spreken van een ‘autoritaire Russische volksziel’, zijn manieren om de inwoners van Rusland te ontmenselijken en daarmee de bron voor nieuwe conflicten.

Uit de oprichtingsverklaring van Stop de Oorlog Amsterdam:
‘Net als veel Amsterdammers maken wij ons grote zorgen over het besluit  van Poetin om met het Russische leger Oekraïne binnen te vallen. Dit is een brute daad van agressie in het hart van Europa. De vele doden en gewonden, verwoeste gebouwen, mensen op de vlucht en in schuilkelders vervullen ons met afschuw. Deze oorlog moet onmiddellijk stoppen!’
‘Veel mensen maken zich ook grote zorgen over het besluit van Poetin om de nucleaire optie   open te houden. Dat plotseling een kernoorlog weer denkbaar wordt maakt veel mensen bang, ook in Nederland. Dit geeft des te meer de noodzaak aan om op zo kort mogelijke termijn tot afschaffing van kernwapens te komen, om te beginnen in Europa.’
‘Veertig jaar geleden demonstreerden ook in ons land honderdduizenden tegen de dreiging van een kernoorlog. Meer dan ooit is het nu opnieuw nodig om de straat op te gaan tegen oorlog en bewapening.’


VRIJDAG 24 FEBRUARI 2023 VAN 15:00 – 16:00u Museumplein in Amsterdam

Door Koert Lindijer (Winnaar prijs “Journalist voor de Vrede” in 2007)

Als botten van een ver verleden steken obelisken uit de afgesleten aarde. Getuigen van verloren waarheden en ontspruitende fabels. De wonderbaarlijke obelisken bij Axum in de Ethiopische deelstaat Tigray zijn kolossale grafstenen, elk gehouwen uit één stuk graniet ten tijde van de legendarische koningin van Sheba. 

Vier eeuwen voor Christus werden hier in de hooglanden van Noord-Ethiopië de fundamenten gelegd voor de dynastieën van heersers en krijgsheren. Haile Selassie, de Leeuw van Juda, de laatste keizer in een lange lijn van 257 monarchen, stierf een halve eeuw geleden, maar nog steeds schieten als demonen de contradicties van de keizerrijken de kop op.

UITZONDERLIJK 
Ethiopië is uitzonderlijk. Het was het enige keizerrijk van Afrika en de enige nooit gekoloniseerde staat. Al in de jaren tachtig als ik mijn perskaart kwam ophalen bij het Ministerie van Informatie namen ambtenaren me apart voor een bijscholingssessie. „Door onze geschiedenis, onze orthodox-christelijke cultuur en onze afzondering in de bergen onderscheiden we ons van de rest van Afrika”, onderwezen ze me dan. „Wij zijn trots op onze afkomst, op onze unieke eenheid.”

(gedeelte van het boek: Een wolkenkrabber op de Savanne)Bron: VredesMagazine 2023 nr 1
lees het hele artikel in het PDF bestand

De oorlog in Oekraïne duurt nu al een jaar, althans afhankelijk van wat je als het begin neemt. Er zijn 7.110 burgers gedood en 11.547 mensen gewond volgens de UN Hoge Commissaris voor de Mensenrechten, dit is een onderschatting. General Mark Miley geeft een schatting van 40.000 burgers die omgekomen zouden zijn. Er zijn volgens Miley ongeveer 100.000 Russische soldaten en ongeveer 100.000 2Oekraïense soldaten omgekomen of gewond geraakt in de oorlog (BBC).

 Wij willen graag dat het leven gekoesterd wordt. Het leven van mensen moet gespaard worden. We vinden dat de oorlog moet stoppen. Dat kan door een staakt-het-vuren en vredesonderhandelingen. We willen vrede, liefde en licht. Voor een Oekraïne, een Wereld Waarin Alle Kinderen Kunnen Spelen.

 Neem voor de vredesdemonstratie gerust hartjes en afbeeldingen van vredesduiven mee. Het evenement is gratis en vindt plaats tegenover het Paleis op de Dam. We maken een stiltekring, afhankelijk van de situatie.

Ik hoor u toch niet ‘sancties tegen Israël’ mompelen?

Dit keer is mijn aanleiding het bezoek aan Masafer Yatta van de Britse minister voor het Midden-Oosten, Lord Tariq Ahmad, afgelopen week. Ik geef toe: volstrekt onbelangrijk vergeleken met de bloedige onderdrukking in Iran of in Myanmar of in Ethiopië of in ga maar door. Maar de ontruiming is wel belangrijk voor de Palestijnen die er leven, en het bezoek was wat mij betreft een nuttig voorbeeld van de mix van hypocrisie en dadenloosheid in de Midden-Oostenpolitiek van het Westen.

Dat Lord Ahmad langskwam, betekende dat de Palestijnen er nog woonden, althans op het moment van schrijven – het leger heeft hen eerder deze maand geïnformeerd dat ontruiming nu echt ophanden was. Lord Ahmad twitterde na zijn bezoek: „Ik bezocht vandaag in Masafer Yatta een met Europees en Brits geld gebouwde school die op de nominatie staat voor sloop. Het VK blijft er bij Israël op aandringen om af te zien van sloop en uitzettingen die onnodig lijden veroorzaken en illegaal zijn onder internationaal oorlogsrecht onder alle behalve de uitzonderlijkste omstandigheden.”

Woorden, woorden. Vóór zijn tweedaagse bezoek aan Israël en de Palestijnse gebieden had Lord Ahmad al onderstreept de Britse steun aan het Palestijnse volk te willen herbevestigen evenals „onze onwankelbare inzet voor een tweestatenoplossing als enige weg naar beëindiging van dit conflict”. Nou ja, onwankelbaar: zijn regering stemde vorige maand in de VN tégen een verzoek aan het Internationaal Strafhof om zich uit te spreken over de wettigheid van 55 jaar Israëlische bezetting van Palestijns gebied (aangenomen, Nederland onthield zich van stemming).

De tweestatenoplossing is de laatste jaren verdampt tot niet meer dan een westerse bezwering: zolang wij er melding van maken, blijft ze bestaan. Onze eigen premier Rutte tweette vorige week nog na een felicitatiebelletje met de hernieuwde premier Netanyahu dat „Nederland onverminderd voorstander is van een tweestatenoplossing en tegen stappen is die dit in gevaar brengen”. Ik ben benieuwd wat Netanyahu heeft geantwoord. Israëlische regeringen willen er allang niet meer van weten. De illegale Israëlische nederzettingen eten steeds meer terrein van de gedroomde staat. Netanyahu’s nogal extreme regering denkt juist aan annexatie.

De Europese commissaris voor Crisismanagement, Janez Lenarčič, zei onlangs dat Israël herhaaldelijk via diplomatieke kanalen is gevraagd ten minste te betalen voor de met EU- (en Brits) geld gebouwde scholen en huizen die het sloopt. Het gaat daarbij om een bagatel van zo’n 2,5 miljoen euro, en nog helemaal niet over verdergaande actie, maar zelfs dat is een brug te ver. Lenarčič zei dat de Commissie alle sloop en inbeslagneming van met geld van Europese belastingbetalers gefinancierde gebouwen volgt. Maar ja, „er is nog niet gesproken over een lijst mogelijke opties om compensatie van Israël los te krijgen”. Hoor ik u „sancties” mompelen? Sstt, laat niemand u horen.

Carolien Roelants is Midden-Oostenexpert en scheidt op deze plaats elke week de feiten van de hypes.

Een versie van dit artikel verscheen ook in de krant van 16 januari 2023

In zijn monnikengewaad, en met zijn glanzende hoofd en bolle wangen beantwoordt Wirathu aan het zachtaardige clichébeeld dat veel westerlingen hebben van het boeddhisme: mediterende mannen en vrouwen die geen vlieg kwaad doen. Sterker nog: die zich verplaatsen in het lot van de vlieg.

Dat beeld verandert zodra Wirathu gaat praten – vaak met zachte stem, de blik neerwaarts gericht en met een schalks lachje. ‘Moslims fokken er op los, en ze stelen en verkrachten onze vrouwen’, noteerde het Amerikaanse Time Magazine in 2103. ‘Ze willen ons land bezetten, maar dat laat ik niet toe. We moeten Myanmar boeddhistisch houden.’ Het tijdschrift met Wirathu’s afbeelding op de voorpagina boven de tekst ‘Het gezicht van boeddhistische terreur’ werd verboden in Myanmar. Op de vraag van de Britse krant The Guardian in 2017 of het niet juist de Myanmarese militairen zijn die Rohingya-vrouwen verkrachten, antwoordt de monnik: ‘Onmogelijk. Hun lichamen zijn te smerig.’
Niets doen is geen optie, waarschuwt Wirathu. ‘Je kunt wel vol vriendelijkheid en liefde zijn, maar je kunt niet slapen naast een dolle hond.’ Verslaggevers die zijn werkkamer bezochten in een gerespecteerd klooster in de stad Mandalay, het boeddhistische centrum van het land, vermeldden steevast een fotowand vol gruwelijk verminkte lichamen. Volgens Wirathu het werk van moslims. ‘Nu is het tijd om je bloed te laten koken!’, riep hij in drukbezochte preken. Hij groeide uit tot een soort rockster. De verkeerspolitie zette kruispunten af als de haatmonnik passeerde met zijn ere-escorte van motoren met wapperende vlaggen.

In heel Myanmar tref je stickers aan op winkelramen en autoruiten met het heilige cijfer 969 erop. Om zich – op advies van Wirathu – te onderscheiden van moslimwinkels of taxi’s. Wirathu roept zijn volgelingen op geen zaken te doen met moslims en geen gemengde huwelijken toe te staan. Als leider van de 969-beweging voelde hij zich nooit verantwoordelijk voor het toenemend sektarisch geweld. ‘Ik waarschuw de mensen slechts voor moslims’, legt hij geduldig uit in The Guardian. ‘Ik ben als een hond die blaft om te waarschuwen dat een vreemdeling nadert.’ Hoe anderen vervolgens op die waarschuwing reageren, is niet zijn verantwoordelijkheid. Facebook sluit in 2017 zijn populaire pagina wegens haatzaaien.

Het lintje van de juntageneraal is niet vanzelfsprekend. Zo klaagde de militaire regering Wirathu in 2003 aan voor het verspreiden van antimoslim-pamfletten met tien doden tot gevolg. Het leverde hem 25 jaar gevangenisstraf op, tot hij in 2012 gratie kreeg. Daarna zette Wirathu nieuwe ultranationalistische organisaties op en richtte hij – na de eerste democratische verkiezingen in 2015 – zijn pijlen op de civiele regeringsleider Aung San Suun Kyi. Volgens hem een hoer die buitenlandse konten likt. Die uitspraak leverde hem in 2020 weer een celstraf op wegens smaad. Na de militaire coup in 2021 kreeg hij weer gratie. Wirathu lag op dat moment in het ziekenhuis met corona en mopperde dat de generaals wel eerder aan hem hadden kunnen denken.

De onderscheiding past in een strategie van hoogste generaal Min Aung Hlaing om de half miljoen boeddhistische monniken in zijn land (op een totale populatie van 55 miljoen) te paaien. Sinds de coup bijna twee jaar geleden, is er massaal en hardnekkig verzet tegen het leger in heel het land.

Monniken genieten respect in Myanmar en eerder demonstreerden zij met studenten tegen het leger. Door bekende leiders als Wirathu te onderscheiden en boeddhistische bouwprojecten aan te kondigen, zoals de grootste zittende boeddha ter wereld, hoopt de generaal de nationalistische boeddhisten aan zijn kant te krijgen.

De nieuwe Israëlische regering wil duizend Palestijnen deporteren en hun dorpen verwoesten. Dat mag niet gebeuren! Minister van Buitenlandse Zaken Hoekstra moet direct ingrijpen. Het gedogen van Israëls misdaden tegen de Palestijnen moet stoppen.

Wat is Israëls doel?

De deportatie is onderdeel van Israëls illegale kolonisering van bezet Palestijns gebied, die al decennia ongeremd plaatsvindt. Dagelijks worden Palestijnse huizen gesloopt, boomgaarden omgehakt, land afgepakt en terreur gezaaid.
Intussen heeft Israël circa 750 duizend burgers in illegale nederzettingen in bezet Palestijns gebied gehuisvest. Ook dat is een oorlogsmisdaad.

Hoe heeft het zover kunnen komen?

Nederland kijkt ondanks zijn verplichtingen onder internationaal recht en de eigen Grondwet al tientallen jaren weg van Israëls onderdrukking van de Palestijnen. Israël krijgt ruim baan voor het begaan van steeds ernstiger en openlijker misdaden. De aangekondigde deportatie van duizend burgers laat zien waar dat toe leidt.

Teken de petitie op de website van The rights forum: 
https://rightsforum.org/petitie/stop-deportatie/

Om maar aan de macht te blijven, probeert Benjamin Netanyahu een regering te vormen met veroordeelde terroristen, extremisten, vrouwenhaters en homofoben. Woensdag is de deadline. ‘Het land dreigt een theocratie te worden.’

SACHA KESTER De Volkskrant van 20 december 2022

Niemand hoeft bang te zijn voor mijn nieuwe regering, stelde Netanyahu vorige week sussend in het Israëlische parlement. ‘We houden gewoon stroom op zaterdag en er blijven stranden voor iedereen.’ Vreemd klinkende eisen in een welvarende democratie, maar Israël is een verhaal op zich.

Netanyahu wil per se weer premier worden, en op dit moment probeert hij een coalitie te vormen met een ultrarechts blok en twee ultra-orthodoxe partijen. Geen enkele andere partij wil meer met Netanyahu regeren: hij heeft in het verleden te veel vijanden gemaakt, en wordt bovendien verdacht van corruptie. De flankpartijen buiten deze positie graag uit, en stellen vergaande voorwaarden.
De partij United Torah Judaism bijvoorbeeld zou volgens de Israëlische zender Channel 12 hebben geëist dat alle energiecentrales tijdens de Joodse rustdag sabbat platgaan, en dat mannen en vrouwen op het strand van elkaar gescheiden worden.

Avi Maoz

‘Het land dreigt een theocratie te worden’, waarschuwde Ron Huldai, de burgemeester van Tel Aviv, eerder deze maand. Op dat moment was net bekend geworden dat Avi Maoz verantwoordelijk wordt voor een deel van de inhoud van het openbare onderwijs.
Maoz wordt door liberale media omschreven als een racistische, homofobe vrouwenhater, en geniet de steun van slechts enkele tienduizenden Israëliërs; hij heeft de kiesdrempel alleen maar gehaald door samen met twee andere uiterst rechtse partijen een lijst te vormen.

Ben-Gvir en Smotrich

De ultranationalist Itamar Ben-Gvir, die in 2007 is veroordeeld wegens terrorisme en aansporing tot racisme, komt aan het hoofd van binnenlandse veiligheid te staan. De man die stelt dat er ‘gewoon moet worden geschoten op Arabieren die stenen gooien’ gaat straks over de politie – ook de speciale grenspolitie die actief is op de bezette Westelijke Jordaanoever.
De politietop sputtert: Ben-Gvir vraagt om zo veel macht dat de onafhankelijkheid van het apparaat wordt bedreigd.


Dat is in strijd met bestaande wetten en codes, dus probeert Netanyahu hiervoor een nieuwe wetgeving door het parlement te krijgen.Een derde opvallende naam is Bezalel Smotrich. Deze ultranationalist heeft in 2005 Israëliërs aangevallen uit protest tegen de terugtrekking uit Gaza. Hij omschrijft zichzelf als een ’trotse homofoob’ en wil de Gay Pride in Tel Aviv verbieden. Ook wil hij bezette gebieden annexeren zonder enige rechten toe te kennen aan de Palestijnen die daar wonen. Nadat zijn vrouw was bevallen, zei hij het liefst aparte kraamafdelingen voor Palestijnen te willen, omdat het stress gaf een kind te krijgen op de plek waar ook ’toekomstige terroristen’ worden geboren.
Deze man wilde eigenlijk minister van Defensie worden, maar nadat de Verenigde Staten lieten weten hier moeite mee te hebben kreeg hij de leiding over het deel binnen het ministerie dat het burgerlijke leven in de bezette gebieden min of meer beheert, voor zowel de kolonisten als de Palestijnen.

‘Smotrich wordt de premier van de Westelijke Jordaanoever’, kopte de krant Times of Israel vol afschuw. Daarnaast wordt hij waarschijnlijk minister van Financiën.
Kortom, de prijs die Netanyahu betaalt voor de macht (in de hoop van zijn eigen problemen met de rechterlijke macht af te komen) is hoog.
Netanyahu zelf wuift alle bezwaren weg. ‘Ik ben gekozen om de staat Israël te leiden, en ben van plan dat namens u te doen in de geest van de nationale en democratische principes waarmee ik ben opgegroeid en die mij mijn hele leven hebben geleid’, schreef hij op Facebook.

‘PROBEREN OPTIMISTISCH TE BLIJVEN’

‘Onze democratie staat op het spel’, verzucht Mona Khoury-Kassabri (48). Zij is de eerste Arabische vrouwelijke decaan op de Hebrew University in Jeruzalem, de belangrijkste universiteit van Israël. Haar portefeuille omvat precies datgene wat de nieuwe regering lijkt te bedreigen: diversiteit en gelijkwaardigheid voor minderheden.
Een van Khoury’s taken is mensen binnenkrijgen die eigenlijk nooit zouden overwegen aan deze universiteit te studeren: Ethiopische Joden, ultra-orthodoxen, Arabieren. ‘Jongeren die denken: daar word ik toch niet geaccepteerd, dat is te prestigieus’, vertelt ze tijdens een videogesprek vanuit Jeruzalem.
Khoury wil deze studenten niet alleen binnenhalen en dan vertellen: nu zijn jullie allemaal gelijk. ‘Zo werkt het niet’, zegt ze. ‘Er is een gezegde: diversiteit betekent dat je wordt uitgenodigd voor het feest, inclusiviteit betekent dat je wordt gevraagd om op dat feest te dansen.’

De manier om dat waar te maken is studenten samen te laten wonen, koken, en studeren. In Israël leven talloze groeperingen die elkaar op de universiteit voor het eerst ontmoeten. ‘Ik ben zelf opgegroeid in Haifa’, vertelt Khoury, ‘wat de meest diverse stad van het land wordt genoemd. En zelfs daar wonen mensen in verschillende wijken, leren op hun eigen scholen. Hier op de universiteit, als student, heb ik mijn eerste Jood gesproken.’
Onder studenten wordt veel over de ontwikkelingen gesproken, vertelt Khoury, en velen houden hun hart vast. ‘Ik hoop dat het nieuwe beleid ons op de universiteit niet zal treffen’, zegt ze. ‘Op dit moment hebben we nog geen idee hoe het gaat zijn.

‘Ik probeer optimistisch te blijven, net als de meeste studenten. Misschien is dat naïef. Maar vooralsnog is het wachten welke storm er komt.’

Wie houdt Erdogan nog tegen in Syrië?
Relatie Turkije-Syrië – Analyse: aanvallen op Koerden

Turkije voert al dagen luchtaanvallen uit op Koerdische doelen in Syrië. Nu dreigt het met een grondoffensief. Dat zet de relaties in de regio op scherp. De VS vrezen wederopstanding van IS.
CARLIJNE VOS

Dit is nog maar het begin’, zo waarschuwde Erdogan woensdag na een reeks van luchtaanvallen op Koerdische doelen in het noorden van Syrië en Irak. Volgens Turkije zijn zeker 184 militanten gedood maar volgens de Koerden zijn er ook tientallen burgerdoden gevallen. ‘Onze wens om de grens met Syrië te beveiligen tegen terreur en een veiligheidszone in te stellen, is sterker dan ooit tevoren’, zei Erdogan woensdag tegen het Turkse parlement. ‘We zullen doorgaan met luchtaanvallen en de terroristen ook op land keihard neerslaan; op elk moment dat ons goeddunkt.’

Geweldescalatie

Met de dreigende invasie zet Turkije de relaties met vriend en vijand in de regio op scherp. Sinds 2016 is het Turkse leger al drie keer het noorden van Syrië binnengevallen om een ruim 300 kilometer lange ‘bufferzone’ – tegen Koerdische terreur – langs de grens te bemachtigen. Zowel Rusland als de VS die in Syrië strijden tegen Islamitische Staat samen met de Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF), vooral bestaand uit de Syrisch-Koerdische militie YPG, veroordelen de aanvallen en waarschuwen voor ‘grootschalige geweldescalatie’ en ‘destabilisatie’.

Toch gokt Turkije er mogelijk op dat ‘de soep niet zo heet wordt gegeten als hij wordt opgediend’, zegt Midden-Oosten-expert Erwin van Veen, van het onderzoeksinstituut Clingendael. Rusland, bondgenoot van de Syrische president Assad, heeft zijn handen vol aan de oorlog in Oekraïne en heeft Turkije nodig als partner om de graandeal te kunnen uitvoeren. De VS willen Zweden en Finland graag laten toetreden tot de Navo, en hebben de steun van Turkije nodig. Ook Iran, bondgenoot van Syrië en invloedrijk in buurland Irak, heeft de handen vol aan de binnenlandse protesten.

President Erdogan, die volgend jaar juni hoopt te worden herkozen als ‘sterke’ leider, gokt er dus op dat andere landen hun bezwaren zullen inslikken. ‘Mogelijk heeft Turkije achter de schermen zelfs al lang afspraken gemaakt met Rusland en de VS over de inname van een beperkt stuk grondgebied’, zegt Van Veen.

Aanleiding voor het Turkse offensief is de bomaanslag in het centrum van Istanbul eerder deze maand. Hoewel niemand de aanslag heeft opgeëist, gaf Erdogan onmiddellijk de schuld aan de YPG. Die beschouwt hij als verlengstuk van de Turks-Koerdische onafhankelijkheidspartij PKK. Zondag vielen de eerste raketten neer op YPG-doelen, waarna tegenaanvallen van de YPG volgden. Die legitimeren Turkije nu, naar eigen zeggen, om over te gaan tot een invasie over land.

Turkije heeft al ruim 300 kilometer langs de zuidgrens in handen. Maar nu lijkt het dat Turkije met luchtaanvallen ook de ontbrekende grensgebieden in handen wil krijgen. Turkije wil de grenszone in Syrië ook gebruiken om Syrische vluchtelingen naar terug te kunnen sturen.

Bondgenoten

Bij de laatste Turkse poging tot annexatie in 2019 greep Rusland in op verzoek van de YPG. Ook bij de Amerikanen stuit de Turkse expansiedrift op weerstand omdat de Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF) hun bondgenoot zijn in de strijd tegen Islamitische Staat (IS). De SDF zijn verantwoordelijk voor de bewaking van ruim 10 duizend gevangengenomen IS-strijders.

Het Pentagon veroordeelde de Turkse luchtaanvallen deze week ten sterkste. Verdere escalatie zou ‘jaren van vooruitgang in de strijd tegen IS in gevaar brengen’. De VS vrezen ook voor de veiligheid van circa negenhonderd militairen in de regio. Een van de aanvallen zou plaats hebben gevonden vlak bij een Amerikaanse basis.