Uit de Volkskrant van 13 oktober 2023.
Uit de Volkskrant van 13 oktober 2023.
“Kennen we de naam van elk Palestijns slachtoffer?” Ramsey Nasr – acteur, schrijver en zoon van een Palestijnse vader en Nederlandse moeder – draagt een indrukwekkend stuk voor over het lot van de Gazanen. Bekijk de uitzending van Khalid & Sophie
Israël-Gaza Israëlische slachtoffers krijgen van de media ieder een naam en een verhaal. Terecht, schrijft Ramsey Nasr*. Maar waarom krijgt niet iedere Palestijn dat? „Zij zijn slechts nummers.”
uit het artikel in NRC van Ramsey Nasr.
Elf dagen na de eerste aanslagen. Alle gegijzelden, alle doden, Israëlisch en Europees, hebben inmiddels hun namen gekregen. Hun familie en vrienden zijn gehoord op tv, in de krant. Hun levens, dromen, idealen zijn ons bekend, voor altijd. Ik vind dat terecht. Wel heb ik een vraag. Hebben Palestijnse levens eenzelfde waarde voor ons, in een gruwel die voor hen al 75 jaar voortduurt? Kennen wij ook de namen van hún dode baby’s, hún vernederde grootouders, hún vermoorde kinderen? Kennen wij hún individuele dromen, vrienden, schoolrapporten?
Palestijnse levens worden doorgaans per aantal genoemd: 2.600 doden, 900.000 ontheemden, 2,2 miljoen inwoners. Geen namen maar nummers.
Dit is een indicatie van hoe wij ons mededogen verdelen. Want ja, ook Palestijnen worden levend verbrand, ook Palestijnse dorpen kennen pogroms, uitgevoerd door kolonisten. En ook Palestijnse kinderen worden gemarteld en zitten soms jaren gevangen zonder aanklacht of hulp.
Dit gebeurt generatie op generatie. En misschien zijn we daardoor immuun geworden. Het zijn voor ons geen mensen, het is verzameld leed: ‘Houdt het dan nooit op?’
Maar voor mij is het familie. En ook ik denk: ‘Houdt het dan Maar voor mij is het familie. En ook ik denk: ‘Houdt het dan nooit op’ – alleen heb ik het dan over de blinde steun aan een overduidelijk systeem van apartheid. Israëlische mensenrechtenorganisaties noemen hun eigen regering racistisch en soms zelfs fascistisch. Extreem-rechtse Knessetleden en ministers deden reeds vóór de Hamas-aanval openlijk voorstellen tot genocide.
Gewone mensen
Premier Rutte illustreerde zijn vooringenomenheid toen hij direct na de aanslagen op tv zei: „We hebben niet zo heel vaak meegemaakt dat dit conflict zich richt op gewone mensen.” Kennelijk ziet hij Palestijnen niet als gewone mensen. Met onze steun en ons stilzwijgen. Alleen al in de afgelopen maanden (vóór de aanslag van 7 oktober) werden er in Palestina honderden burgers vermoord door Israël. Soms vraag ik me af of Palestijnen überhaupt bestaan. De Israëlische premier Golda Meïr vond alvast van niet. Berucht is Meïrs uitspraak uit 1969 dat er niet zoiets is als een Palestijns volk. ‘They did not exist.’
Heel gek, maar we zijn er dus toch. En wat gaan we daar aan doen?
Neem Gaza. Het is een van de dichtst bevolkte plekken ter wereld, afgesloten van de rest van die wereld: 2,2 miljoen inwoners. Bijna de helft van hen is nogeen kind. Van alle kinderen in Gaza is 80 procent gediagnosticeerd als depressief. Vragen wij ons ooit af wat zij dromen?
Palestijnen in Gaza kunnen nergens naartoe. Sinds enkele dagen kan ook niets naar hen: geen water, geen brandstof, geen elektriciteit, geen hulpgoederen, geen medicijnen.
Enkel via de lucht komen goederen binnen: Israël heeft Palestijnse burgers de afgelopen week gebombardeerd met witte fosfor, volgens Human Rights Watch – een wapen dat je vlees doet we gschroeien tot op het bot en dat strikt verboden is in bevolkte gebieden.
*) Ramsey Nasr heeft in 2006 De ereprijs voor de “Journalist voor de Vrede” gewonnen
Vandaag overheerst in het politieke debat en in de media de roep om steeds meer en steeds krachtiger wapens. De wereld wordt afgeschilderd in zwart-wit, wij-de-goeden tegen zij-de-slechten. Juist het geweld in Israël en Palestina, maar ook de agressie van Rusland ten aanzien van Oekraïne, vraagt om een andere aanpak. Daarvoor is weinig ruimte: kritische vragen en afwijkende meningen worden onvoldoende gehoord. Zo raakt de vrede steeds verder weg, vallen er steeds meer doden en gewonden en neemt het aantal getraumatiseerde mannen, vrouwen en kinderen toe.
Toch zullen we in Europa en de wereld samen verder moeten.
40 jaar geleden dwong een grote vredesbeweging af dat er verdragen voor wapenvermindering werden gesloten. Maar op dit moment bloeien wapenindustrie en wapenhandel als nooit tevoren. Welke mogelijkheden hebben vredesgroepen, klein maar zeer betrokken, om aan vrede te werken?
Op 29 oktober, 40 jaar na de grote kernwapendemonstratie in Den Haag, organiseert Stop Wapenhandel samen met Kerk en Vrede en The Hague Peace Projects een gesprek over oorlog en de rol van de vredesbeweging.
Daarover spreken in de Kargadoor in Utrecht, Oudegracht 36, van 14.30-16.30 uur. Zaal open 14.00 uur.
Graag opgave vooraf bij: secretariaat@kerkenvrede.nl
Programma:
* Opening en leiding: Harrie Lindelauff (Stop de Oorlog Amsterdam)
* “Over oorlog, verlamming en lijnen van verantwoordelijkheid”, inleiding door Jolle Demmers, hoogleraar Conflictstudies aan de Universiteit Utrecht
* Inleiding over de positie van de vredesbeweging door Wendela de Vries (Stop Wapenhandel)
* Forumdiscussie over de mogelijkheden waarover vredesgroepen beschikken, met onder meer Erik v.d. Zanden (Hague Peace Projects), Bram Grandia (Kerk en Vrede), Willem de Haan (Vredesmagazine), David de Beer (Pax Ambassade van Vrede Vlaardingen).
* Gesprek tussen sprekers, forum en zaal
Israël maakt bouw van nederzettingen een stuk simpeler
De Israëlische regering heeft de bouw van nederzettingen op de bezette Westelijke Jordaanoever een stuk gemakkelijker gemaakt. De procedure is aanzienlijk versimpeld en vrijwel alle controle ligt nu bij Bezalel Smotrich, de ultranationalistische minister van Financiën.
Uit de Volkskrant van 19 juni 2023.
Deze stap komt vlak voordat de regering een besluit moet nemen over de bouw van duizenden nieuwe huizen, die vervolgens snel kunnen worden neergezet.
Het gaat om een amendement van een procedure die al sinds 1996 geldt. Voorheen moesten er vijf verschillende stadia worden doorlopen voordat de bouw kon doorgaan. Dat gaf de premier of de minister van Defensie de mogelijkheid op verschillende momenten op de rem te trappen als er bijvoorbeeld internationale druk op Israël werd uitgeoefend, of de veiligheid in het geding was.Nu hoeft er tijdens het hele proces nog maar één minister zijn handtekening te zetten, en dat is dus Smotrich – al moet ook de premier aan het einde van de rit nog zijn goedkeuring geven.
Palestijnse volk bestaat niet’
Dit gaat het proces aanzienlijk versnellen, en dat is precies waar mensenrechtenactivisten zich druk over maken. Niemand twijfelt eraan of Smotrich er vaart achter gaat zetten. Hij is zelf een kolonist die onlangs in een toespraak zei dat ‘het Palestijnse volk niet bestaat’, en eerder heeft opgeroepen het aantal Israëlische kolonisten op de Westelijke Jordaanoever te verdubbelen. Op Twitter liet Smotrich al juichend weten dat ‘de bouwhausse in Judea en Samaria (de Bijbelse namen voor het gebied, red.) zal doorgaan’
De Verenigde Staten lieten weten ‘diep verontrust’ te zijn over deze ontwikkelingen. ‘Dergelijke unilaterale acties maken een twee-statenoplossing moeilijker te bereiken en zijn een obstakel voor vrede’, zei een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken.
De regering-Biden heeft al lange tijd kritiek op het Israëlische beleid op de Westelijke Jordaanoever, en het besluit om direct te reageren, wijst op een groeiend gevoel van frustratie. Dat wordt nog eens versterkt omdat de VS zich inspannen voor een kwestie die beide landen aan het hart gaat: het normaliseren van de banden tussen Israël en Saoedi-Arabië. Deze week stapt de Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken, Barbara Leaf, op het vliegtuig naar de regio om zich hier hard voor te maken. Die missie wordt door dit besluit niet gemakkelijker gemaakt
Het illustreert hoeveel de Israëlische premier Netanyahu moet toegeven om zijn ultranationalistische partners binnenboord te houden. Zelf hecht hij veel belang aan een toekomstige diplomatieke relatie met Saoedi-Arabië – hij ziet het als een belangrijk onderdeel van zijn nalatenschap dat Israël onder zijn leiderschap vrede sluit met oude vijanden – maar uitbreiding van de nederzettingen is een speerpunt voor zijn coalitiepartners.
Smotrich en de kolonisten beseffen de afhankelijkheid van Netanyahu heel goed, schreef de Israëlische krant Haaretz gisteren in zijn commentaar. ‘En zij buiten elke mogelijkheid uit om meer Palestijns land over te nemen, het gebied onomkeerbaar te veranderen, en een apartheidsstaat te creëren.’
500.000 kolonisten
Volgens het internationale recht zijn de nederzettingen illegaal. Toch zijn er sinds de oorlog in 1967 (toen onder andere de Westelijke Jordaanoever door Israël werd veroverd) in dit gebied 144 Israëlische nederzettingen en een kleine honderd illegale buitenposten verrezen – op land dat volgens de Palestijnen het hart vormt van hun toekomstige staat, maar waar nu meer dan 500 duizend kolonisten wonen.
De regering van Donald Trump besloot in 2019 dat de Verenigde Staten de nederzettingen niet meer als illegaal zouden beschouwen, en ook al roept Biden Israël regelmatig op niet meer in bezet gebied te bouwen, heeft hij dit besluit nooit teruggedraaid.
De nieuwe Israëlische regering wil duizend Palestijnen deporteren en hun dorpen verwoesten. Dat mag niet gebeuren! De Minister van Buitenlandse Zaken moet direct ingrijpen. Het gedogen van Israëls misdaden tegen de Palestijnen moet stoppen.
Wat is er aan de hand?
De nieuwe Israëlische regering is van plan duizend Palestijnen te deporteren. Hun dorpen moeten plaatsmaken voor een militair oefenterrein voor het bezettingsleger.
Het gaat om acht dorpen in Masafir Yatta, het heuvelgebied ten zuiden van de stad Al-Khalil (Hebron) op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever. Deportatie van een onder bezetting levende bevolking is een oorlogsmisdaad.
Wat is Israëls doel?
De deportatie is onderdeel van Israëls illegale kolonisering van bezet Palestijns gebied, die al decennia ongeremd plaatsvindt. Dagelijks worden Palestijnse huizen gesloopt, boomgaarden omgehakt, land afgepakt en terreur gezaaid.
Intussen heeft Israël circa 750 duizend burgers in illegale nederzettingen in bezet Palestijns gebied gehuisvest. Ook dat is een oorlogsmisdaad.
Hoe heeft het zover kunnen komen?
Nederland kijkt ondanks zijn verplichtingen onder internationaal recht en de eigen Grondwet al tientallen jaren weg van Israëls onderdrukking van de Palestijnen. Israël krijgt ruim baan voor het begaan van steeds ernstiger en openlijker misdaden. De aangekondigde deportatie van duizend burgers laat zien waar dat toe leidt.
Teken de petitie op de website van The rights forum:
https://rightsforum.org/petitie/stop-deportatie/
VN-baas waarschuwt Israël
António Guterres, secretaris-generaal van de Verenigde Naties, heeft gezegd “diepbedroefd” te zijn door de beslissing van Israël om de bevolking van Gaza collectief te straffen voor de misdaden van Hamas. De Israëlische premier Netanyahu heeft laten weten alle voedsel- en watertoevoer naar Gaza te staken. Volgens de hoogste VN-baas overtreedt Israël daarmee het internationaal humanitair recht. Hij roept de Israëlische regering en Hamas op een einde te maken aan “de vicieuze cirkel van bloedvergieten”.
Guterres deed zijn uitspraken vanuit het VN-hoofdkwartier in New York. Hij zei daar “de legitieme grieven van het Palestijnse volk” te erkennen, maar zei daarbij ook dat “niets deze terreurdaden en het doden, verminken en ontvoeren van burgers” kan rechtvaardigen. Daarmee doelde hij op de bestorming van Israël door Hamas waarbij honderden burgers willekeurig werden vermoord en zeker 150 mensen werden ontvoerd. Guterres riep Hamas op de aanvallen onmidellijk te staken en alle gijzelaars vrij te laten.
Daar voegde Guterres aan toe:
“Hoewel ik de legitieme veiligheidsproblemen van Israël erken, herinner ik Israël er ook aan dat militaire operaties moeten worden uitgevoerd in strikte overeenstemming met het internationaal humanitair recht.Burgers moeten te allen tijde gerespecteerd en beschermd worden.Civiele infrastructuur mag nooit een doelwit zijn.”
Ook zei hij dat het meest recente geweld “niet in een vacuüm plaatsvindt: “De realiteit is dat het voortkomt uit een langdurig conflict met een 56 jaar durende bezetting en geen politiek einde in zicht. Het is tijd om een einde te maken aan deze vicieuze cirkel van bloedvergieten, haat en polarisatie.”
Medische apparatuur, voedsel, brandstof en andere humanitaire goederen zijn volgens Guterres dringend nodig in de Gazastrook, net als humanitair personeel. Hij vindt dat de toevoer van hulpgoederen en andere noodzakelijke benodigdheden moet worden gefaciliteerd. “Ik dring er bij betrokken en relevante partijen op aan de Verenigde Naties toegang te verlenen.”
De Gazastrook heeft 2,3 miljoen inwoners en steeds meer mensen raken ontheemd door de aanhoudende bombardementen van het Israëlische leger. Zo’n 137.000 Palestijnen hebben hun toevlucht gezocht op scholen van de VN. Guterres zegt dat twee scholen, gezondheidsfaciliteiten, wooncomplexen en een moskee zijn getroffen door luchtaanvallen.
De kans is klein dat Israël zich ook maar iets zal aantrekken van de vermanende woorden van Guterres. Door de geschiedenis heen hebben de Verenigde Naties tientallen resoluties uitgevaardigd die Israël opdragen een einde te maken aan de onderdrukking van Palestijnen, het illegaal annexeren van Palestijns grondgebied en de apartheidspolitiek ten aanzien van de Palestijnse bevolking. Israël heeft nooit aan ook meer een resolutie voldaan.
Weergave van een artikel van MO*: https://www.mo.be/analyse/wil-iemand-nog-praten-over-vrede
Stoere oorlogstaal en -daden overheersen het politieke en publieke debat over de Oekraïneoorlog, stellen ook Vlaamse vredesorganisaties vast. MO* stelde aan hen de vraag of ze hun boodschap van vrede nog verkocht krijgen.
Net voor de zomervakantie keerde kardinaal Matteo Maria Zuppi, de vredesgezant van het Vaticaan, met lege handen terug van zijn vredesmissie in Moskou. Een zichtbaar teleurgestelde paus Franciscus liet weten dat hij inspanningen van iedereen verwacht om het pad naar vrede op zijn minst te willen zien. Maar zijn woorden ‘over een tragische oorlog zonder einde’ krijgen geen gehoor. Op internationaal vlak blijft het immers opvallend stil over vredesonderhandelingen tussen Rusland en Oekraïne.
Ook op een internationale Oekraïne-top in Saudi-Arabië, begin augustus, stond een vredesdialoog niet op de agenda. Meer dan dertig landen en regio’s namen deel. De Oekraïense president Zelensky mocht mee aan tafel, voor de Russische president bleef de deur dicht. Een onderhandelingsproces is dus nog niet aan de orde.
Toch kan je niet snel genoeg over vrede beginnen praten zodra een conflict losbarst, zeggen Vlaamse vredesorganisaties. De vraag is of ze die boodschap ook verkocht krijgen.
‘Het is opvallend hoe weinig spreekrecht we als vredesbeweging nog krijgen in de media’, zucht Ludo De Brabander, woordvoerder van Vrede vzw. Hij verwijst daarbij naar de zogenaamde R2P, responsibility to protect of verantwoordelijkheid om te beschermen, waar de VN de mond vol van heeft.
De bescherming van burgers staat uiteraard centraal voor Vrede vzw. Wij zeggen: wie daarover praat, moet ernaar streven om het wapengeweld te stoppen, niet het aanzwengelen. Door tanks, wapens en artillerie te leveren, bescherm je geen burgers. Maar zodra je zegt dat je moet praten met de twee partijen, word je weggezet als Poetinlover. Alle nuance is zoek.’
Het klinkt herkenbaar voor Annemarie Gielen van Pax Christi Vlaanderen. ‘Wie wil praten over vredesonderhandelingen, wordt gezien als iemand die Oekraïne weggeeft aan Rusland.’
Pacifisme is niet: ‘schiet maar’
Eerder dit jaar pleitten De Brabander en Gielen in een opinie voor een duurzame en rechtvaardige vrede in de Oekraïneoorlog. Het leverde hen bakken kritiek op. Volgens het Europees Netwerk voor Solidariteit met Oekraïne roepen Pax Christi en Vrede vzw daarmee op tot de capitulatie van Oekraïne. ‘Onnodig om te zeggen, maar uiteraard is dat niet onze positie’, reageert Gielen.
Pax Christi pleit wel voor een staakt-het-vuren. ‘En dat kan alleen met een onderling afgesproken akkoord, waarbij de twee partijen betrokken zijn. Ik begrijp uiteraard de argwaan en ik begrijp hoe Oekraïne overweldigd is door de zeer gewelddadige invasie van Rusland. Maar we moeten ergens beginnen om de stekker uit het enorme, dodelijke geweld te trekken.’
‘Elke groep die in Oekraïne (door het Westen geleverde) wapens in handen krijgt, kan een vredesproces letterlijk de lucht in blazen.’
Nils Duquet, Vlaams Vredesinstituut
Of ze daarmee niet als naïef worden weggezet? ‘De naïviteit zit in de militaire logica die vandaag overheerst, en bij diegene die deze blindelings volgt’, reageert De Brabander ferm. ‘We verzetten ons niet tegen wapenleveringen vanuit een strikt defensievertrekpunt, maar ze mogen geen escalatie in de hand werken.’
‘Bovendien worden nu massaal veel wapens geleverd zonder perspectief op een staakt-het-vuren. Denk even na over de langetermijngevolgen van bewapening. Wat gaan de uitwassen daarvan zijn voor de regio? Waar zullen die wapens naartoe gaan? Dat zijn geen naïeve vragen. Ook de Amerikaanse militaire denktank RAND, nauw verbonden met het Pentagon, gelooft niet in een militaire oplossing alleen en pleit voor onderhandelingen en een staakt-het-vuren. Maar die diplomatieke stappen blijven uit.’
Pacifisme is geen naïef vertrekpunt, reageert Gielen. ‘Pacifisme is niet hetzelfde als je armen openen en zeggen: “Schiet maar.” Het betekent geweldloos opkomen voor jezelf en de ander. Je helpt diegene die aangevallen wordt. Tegelijk moet je ook de aanvaller handvatten geven om tot een veiligheidsstructuur te komen, hoe moeilijk dat ook is.’ Dat vergt uiteraard veel tijd en energie, weet ze. ‘Als de Franse president Macron naar Moskou reist en onverrichterzake terugkeert, mag dat geen eindpunt zijn. Je moet blijven investeren.’
Vrede heeft nuance nodig
Ook het Vlaams Vredesinstituut verzet zich, conform het internationaal recht, niet tegen wapenleveringen aan Oekraïne. Maar, zegt directeur Nils Duquet, aan elke keuze zijn nadelen verbonden. ‘Bewapening creëert enorme spanningen, want je kiest daarbij wel degelijk voor wapens om vrede af te dwingen. Een strikte afspraak is dat die geleverde wapens niet mogen worden ingezet om Rusland binnen te vallen. Het risico is inderdaad ook dat de wapens nog jarenlang in de regio zullen circuleren. Elke groep die in Oekraïne die wapens in handen krijgt, kan een vredesproces letterlijk de lucht in blazen.’
Om dat vredesproces op te starten, zijn nuance en een meer pluralistische kijk nodig. Daar ontbreekt het vandaag aan, zeggen de vredesorganisaties. In de media en in het politieke debat heeft het militaristische verhaal de bovenhand, klinkt het.
De nieuwe Israëlische regering wil duizend Palestijnen deporteren en hun dorpen verwoesten. Dat mag niet gebeuren! De Minister van Buitenlandse Zaken moet direct ingrijpen. Het gedogen van Israëls misdaden tegen de Palestijnen moet stoppen.
Wat is er aan de hand?
De nieuwe Israëlische regering is van plan duizend Palestijnen te deporteren. Hun dorpen moeten plaatsmaken voor een militair oefenterrein voor het bezettingsleger.
Het gaat om acht dorpen in Masafir Yatta, het heuvelgebied ten zuiden van de stad Al-Khalil (Hebron) op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever. Deportatie van een onder bezetting levende bevolking is een oorlogsmisdaad.
Wat is Israëls doel?
De deportatie is onderdeel van Israëls illegale kolonisering van bezet Palestijns gebied, die al decennia ongeremd plaatsvindt. Dagelijks worden Palestijnse huizen gesloopt, boomgaarden omgehakt, land afgepakt en terreur gezaaid.
Intussen heeft Israël circa 750 duizend burgers in illegale nederzettingen in bezet Palestijns gebied gehuisvest. Ook dat is een oorlogsmisdaad.
Hoe heeft het zover kunnen komen?
Nederland kijkt ondanks zijn verplichtingen onder internationaal recht en de eigen Grondwet al tientallen jaren weg van Israëls onderdrukking van de Palestijnen. Israël krijgt ruim baan voor het begaan van steeds ernstiger en openlijker misdaden. De aangekondigde deportatie van duizend burgers laat zien waar dat toe leidt.
Teken de petitie op de website van The rights forum:
https://rightsforum.org/petitie/stop-deportatie/
Aziatische landen kopen voor miljarden euro’s nieuwe wapens om China af te schrikken. Vooral fabrikanten uit India en Zuid-Korea profiteren van de regionale wapenwedloop.
Uit het artikel van Noël van Bemmel 8 augustus 2023 in de Volkskrant
Sinds China in 2014 het grootste deel van de Zuid-Chinese Zee claimde – wat niet wordt erkend door de VN – patrouilleren in het gebied Chinese vliegtuigen, marineschepen, kustwachtschepen en honderden militie-vaartuigen. Dat zijn Chinese vissers die betaald worden om agressief vaargedrag te vertonen tegenover schippers die zich in het geclaimde gebied wagen. De Zuid-Chinese Zee, door Manilla steevast aangeduid als de West-Filipijnse Zee, is van belang als mondiale vaarroute, visgrond en olie-vindplaats.
China wordt daarom gezien als de grote aanstichter van de wapenwedloop.
De Chinezen bouwen niet alleen in hoog tempo een grote en moderne marinevloot op met vliegdekschepen en kruisraketten, maar voeren ook steeds meer ‘grijze zone operaties’ uit in de Zuid-Chinese Zee. Daarmee bedoelen analisten een combinatie van militaire dreiging, diplomatieke druk en economische pressie.
Het meest recente incident was zaterdag toen een schip van de Chinese kustwacht met een waterkanon Filipijnse schepen blokkeerde die een militaire post bij de betwiste Spratly-eilanden probeerden te bevoorraden.
Verschillende landen in de regio bestelden uiteenlopende wapensystemen.
De Indiase marine installeerde de Brahmos op haar fregatten, de Filipijnen kochten vorig jaar drie kustbatterijen en Indonesië staat volgens de Indiaas-Russische fabrikant op het punt een order te plaatsen. Ook Vietnam, Maleisië en Brunei hebben belangstelling getoond.
De populaire raket past in het streven van veel Aziatische landen om hun krijgsmacht flink te moderniseren en potentiële vijanden af te schrikken. Zo trok Indonesië 20 miljard euro uit voor de aanschaf van 36 Franse Rafale straaljagers en 36 Amerikaanse F-15’s.
Het land bestelde eerder vier fregatten in Nederland en onderhandelt met Frankrijk over vier nieuwe onderzeeërs. De Filipijnen bestelden zes marineschepen in Zuid-Korea en zijn op zoek naar moderne straaljagers; Thailand probeert JSF-straaljagers in de VS te kopen en bestelde eerder vier onderzeeërs in China.
Japan verhoogde zijn defensiebudget dit jaar met 20 procent naar 45 miljard euro en wil doorgroeien naar 56 miljard euro per jaar. Onder meer om eigen supersonische raketten en jachtvliegtuigen te ontwikkelen. Ter overbrugging kocht de Japanse marine vierhonderd Tomahawk-kruisraketten in de Verenigde Staten.
Australië gaat aan kop in de regio met een bestelling van acht kernonderzeeërs in de VS en Groot-Brittannië voor ten minste 338 miljard euro.
Sommige waarnemers relativeren de wapenwedloop in Azië. Zo erkent de denktank International Institute for Strategic Studies (IISS) weliswaar dat de defensiebudgetten in de regio afgelopen decennium relatief hard zijn gestegen, met China en India als koplopers.
Daar staat tegenover dat de gemiddelde uitgaven van landen in dit gebied aan defensie nog maar 1,39 procent van het bbp bedragen. De Navo-norm is 2 procent; een percentage waar volgens het Stockholm International Peace Research Institute alleen Australië op zit en Japan naartoe beweegt. Indonesië (0,7), Filipijnen (1) en Thailand (1,3) zitten daar bijvoorbeeld nog ver onder.
Interessanter is de vraag waar al deze defensiedollars naartoe stromen. Rusland is vanouds de belangrijkste wapenleverancier in Azië, dankzij lage prijzen, de mogelijkheid om te betalen in natuurlijke hulpbronnen en het niet stellen van lastige vragen over mensenrechten en inzet tegen burgers.
Sancties
Dat marktleiderschap is Rusland kwijt door de Amerikaanse sancties tegen bedrijven die zaken doen met Moskou. Daardoor zagen de Filipijnen af van Russische marineschepen en schrapte Indonesië een order voor straaljagers. De moeizame oorlog in Oekraïne is geen reclame voor Russische wapenfabrikanten.
Het Indiaas-Russische Brahmos Aerospace is tot nu toe niet geraakt door sancties en noteert orders uit de hele wereld. De joint venture is voor 50,5 procent Indiaas. Geruchten dat ook Rusland de raket zou willen bestellen, werden door het bedrijf in het Indiase Hyderabad haastig tegengesproken.
De grote winnaar van de Aziatische wapenwedloop lijkt Zuid-Korea. Dat land wees tien jaar geleden de defensie-industrie aan als belangrijke exportsector, en sindsdien produceren fabrikanten als Hyundai, Daewoo en Hanwha geweren, tanks, houwitsers, jachtvliegtuigen en marineschepen van hoge kwaliteit.
Die lijken verdacht veel op de Navo-wapensystemen die het land eerder onder licentie assembleerde, maar zijn inmiddels zelf doorontwikkeld. De helft goedkoper en snel leverbaar (binnen vijf maanden).
Polen, Australië en Turkije kozen al voor de Koreaanse K2-tank of de K9-houwitser die ook Navo-munitie kunnen verschieten. Maleisië kocht dit jaar de lichte FA50-straaljager, de Filipijnen krijgen Hyundai-corvetten en Indonesië ontwikkelt samen met Zuid-Korea een alternatief voor de geavanceerde JSF-straaljager. Zuid-Korea verdubbelde vorig jaar zijn wapenverkopen en wil in 2027 discreet uitgroeien tot de vierde wapenexporteur ter wereld (na de VS, Rusland en Frankrijk).
