Van CASPER LUCKERHOF uit de Volkskrant van 5 april 2019 President Trump heeft het aantal luchtaanvallen in Somalië stilletjes verdrievoudigd, terwijl de Verenigde Staten de strijd tegen jihadistisch terrorisme in andere landen juist proberen te beperken. Het lijkt erop dat de VS het land willen vrijwaren van jihadisten nu er in de regio grote handelsbelangen op het spel staan. Om de Hoorn van Afrika is een geopolitieke wedloop gaande.
Volgens experts worden de VS steeds verder in een complex gewapend conflict in Somalië gezogen. Dat zei onder anderen Brittany Brown, voormalig Somalië-specialist van de Nationale Veiligheidsraad onder zowel president Obama als onder Trump, vorige maand tegen The New York Times. ‘Mensen moeten weten dat er een enorme oorlog aan de gang is.
Het aantal luchtaanvallen tegen jihadisten in Somalië bedroeg in 2016 nog ‘maar’ 15. In 2018 is dat ruimschoots verdrievoudigd naar 47. En het lijken er dit jaar nog meer te gaan worden. In de eerste twee maanden van 2019 zijn er volgens het Pentagon al 24 luchtaanvallen uitgevoerd, waarbij 225 militanten zijn gedood. Lees meer
De terugtrekkingen van de Verenigde Staten en Rusland uit het INF-verdrag worden algemeen beschouwd als het einde van de kernwapenbeheersing. Het luidt een nieuwe ronde in van nucleaire competitie tussen de grootmachten voor middellange afstandsraketten.
Trump geeft als reden voor de Amerikaanse terugtrekking uit het INF-verdrag de Russische ontwikkeling van de SSC-8 kruisraket (de 9M729). Maar deze SSC-8 lijkt in veel opzichten op de Amerikaanse Tomahawk kruisraket die ook met de Amerikaanse Aegis-systemen in Oost-Europa kunnen worden gelanceerd. Officieel zijn deze op zee gebaseerde Aegis ‘raketdefensiesystemen’ onder de regering Obama neergezet als bescherming tegen Iraanse lange afstandsraketten. Maar de Russen hebben van meet af aan terecht opgemerkt dat Aegis snel kan worden omgezet naar een ‘offensief’ systeem. Aegis Ashoreinstallaties in Polen en Roemenië vormen dus een onmiddellijke bedreiging voor Rusland. Duidelijk is dat de zorgen aan beide kanten over schendingen van het INF-verdrag legitiem zijn. Het zijn complexe vraagstukken, maar de geschillen die er zijn zouden door besprekingen moeten kunnen worden opgelost. Rusland en Duitsland hebben zich al uitgesproken voor een nieuw verdrag voor middellange afstandsraketten, waarvan ook China deel uit moet maken. Dit geeft een reële kans op kernoorlog.
Het leger treedt op als bezettingsmacht, de bevolking komt daartegen in verzet. De toestand in het Indiase deel van Kashmir, zo treffend gefotografeerd door Cedric Gerbahaye, doet denken aan een andere slepende kwestie. Zie de Volkskrant van 13-03-2019
In Indiase ogen is de vergelijking volstrekt ongepast, maar de toestand in de Indiase deelstaat Jammu en Kashmir heeft wel iets weg van het conflict tussen Israël en de Palestijnen. Ook hier, in de Kashmir-vallei, is sprake van een leger dat zich gedraagt als een bezettingsmacht (en volgens een van de partijen ook een bezettingsmacht is). Ook hier voelt de bevolking zich dagelijks vernederd door de vaak arrogant opererende militairen met hun intimiderende wapentuig en hun pantserwagens. Ook hier zien, net als in de Palestijnse gebieden, jongeren zich daardoor gerechtigd tot wat je eufemistisch een kat-en-muisspel kunt noemen: een soort intifada, waarbij het gooien van stenen wordt beantwoord met rubberkogels en traangas.
Omgekeerd voelen ook de strijdkrachten zich gerechtvaardigd op te treden zoals ze doen. Ook Jammu en Kashmir kennen de dreiging van het islamitisch terrorisme en van extremistische bewegingen waarmee fatsoenshalve niet te praten valt. Van buitenlandse machten die er belang bij hebben dat de spanning tussen leger en bevolking voortduurt. Zo maken van beide zijden alle voorspellingen zichzelf telkens weer waar – een vicieuze cirkel van actie en reactie, zet en tegenzet.
Omgekeerd voelen ook de strijdkrachten zich gerechtvaardigd op te treden zoals ze doen. Ook Jammu en Kashmir kennen de dreiging van het islamitisch terrorisme en van extremistische bewegingen waarmee fatsoenshalve niet te praten valt. Van buitenlandse machten die er belang bij hebben dat de spanning tussen leger en bevolking voortduurt. Zo maken van beide zijden alle voorspellingen zichzelf telkens weer waar – een vicieuze cirkel van actie en reactie, zet en tegenzet.
Beide kwesties gaan terug tot het eind van de jaren veertig: bijproducten van een op z’n zachtst gezegd knullige dekolonisatie. In beide gevallen ook zijn er rapportages over schendingen van mensenrechten. Die over Palestina en Israël trekken internationaal de meeste aandacht (laat dat maar aan de Palestijnen en hun zelfbeklag over), die over Jammu en Kashmir zijn het ernstigst. Hier is sprake van martelingen op grote schaal, buitengerechtelijke executies en zelfs massagraven. Niet alleen het Indiase leger is schuldig. Honderdduizenden hindoes hebben door etnische zuiveringen, aangewakkerd door moslimextremisten, de Kashmirvallei moeten verlaten. Parallel aan dat alles bestaat rond Kashmir sinds 1947 ook nog eens een internationaal conflict: dat tussen India en Pakistan. De Indiase regering ziet de Pakistanen als de voornaamste aanstichters van de onrust in de deelstaat. Dat is niet het hele verhaal, maar zonder grond is het niet.Vooral in de jaren negentig, maar ook daarna, trainde en financierde Islamabad gewapende separatistische groepen in de vallei. Enkele weken geleden nog vochten de buurlanden daarover een mini-luchtoor-logje uit. Daarin gaat de vergelijking gelukkig mank: de Palestijnen hebben geen luchtmacht.
Uit het artikel van BEN VAN RAAIJ; de Volkskrant 27/02-2019
India voerde dinsdag een bombardement uit in Pakistan als vergelding voor een terroristische aanslag in Indiaas Kashmir. Het is een nieuwe escalatie in het conflict tussen de aartsrivalen – en kernmachten.
Dit staat vast: dinsdagochtend tegen vier uur plaatselijke tijd voerden twaalf Indiase Mirage 2000-bommenwerpers een aanval uit op een doelwit bij Balakot in de Pakistaanse provincie Khyber Pakhtunkhwa. Zo’n 80 kilometer diep in het vijandig luchtruim en op 50 kilometer van de bestandslijn in Kashmir, het betwiste gebied in de Himalaya dat India en Pakistan elk deels onder controle hebben maar in zijn geheel claimen. Over het effect van de aanval verschillen de meningen. Volgens India werd daarbij een van de grootste terroristische trainingskampen in Pakistan verwoest, met een ‘groot aantal’ of zelfs 300 doden. Volgens Pakistan werden de Indiase vliegtuigen direct verjaagd, waarbij ze nog net vier bommen konden laten vallen. Niet bij een ‘vermeend terroristen-kamp’, maar in onbewoond bosgebied, met daarom nul schade en nul slachtoffers.
Gelukkig hebben ook Modi en Khan geen belang bij oorlog. Als hun achterban hun stoere verhalen slikt, kunnen de gemoederen betijen. Al mag er niks misgaan: India en Pakistan blijven nucleaire mogendheden. Om die reden noemde de voormalige Amerikaanse president Bill Clinton, die in 1999 wist te voorkomen dat een eerdere Kashmir-crisis in een kernoorlog ontaardde, de ‘Line of Control’ de gevaarlijkste grens ter wereld. Lees het hele artikel van Ben van Raaij
De Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) heeft een belangrijk rapport uitgebracht over het kernwapen. Dit gedegen rapport is het resultaat van een intensief overleg tussen experts op hoog niveau. Heel duidelijk komt hierin naar voren de grote zorg over de hervatting van de nucleaire wapenwedloop, door vergroting van de productie en het opzeggen van verdragen zoals het cruciale INF-verdrag.
Anders dan in het AlV-rapport wordt aanbevolen moet en kan de dynamiek van de toenemende bewapening worden doorbroken door een eenzijdige bescheiden stap. In dat verband zou de Nederlandse regering ervan moeten afzien om de nucleaire taak van de JSF, waarover binnenkort moet worden besloten, voort te zetten. Uiteraard zal het verdere proces van wapenbeheersingsoverleg tussen (de Europese) Navo (partners) en Rusland gebaseerd dienen te zijn op wederkerigheid. In dat kader zou een Russische tegenprestatie voor de eventueleterugtrekking van Amerikaanse kernwapens in Europa aan de orde kunnen worden gesteld. Die kernwapens vormen in deze tijd van grote en toenemende spanning een extra risico voor de veiligheid van Europa.De mensheid staat op een keerpunt: doorjakkeren op de thans gevolgde weg die voert naar een wereldcatastrofe, of het inslaan van een nieuwe koers gericht op ontspanning. Te weinig wordt beseft dat het nucleaire tijdperk ons dwingt tot het afzien van oorlog als instrument voor beslechting van conflicten.
Alle naties hebben thans een gemeenschappelijk belang: het voorkomen van een mondiale catastrofe. De paradox is: meer militaire uitgaven voeren niet naar meer veiligheid, doch naar een grotere onveiligheid. Het toekomstige beleid kan niet langer gebaseerd worden op het achterhaalde ‘als je de vrede wil, bereid je dan voor op oorlog’. Voor het overleven van de mensheid is een nieuw concept nodig: ‘als je de vrede wil, moet je je daadwerkelijk voorbereiden op vrede’.
Het advies is niet alleen van belang voor de regering, maar voor alle burgers. Het kan de ogen openen voor de grootste dreiging in de geschiedenis van de mensheid: zelfvernietiging. Er klinkt een alarmbel die oproept tot massale bewustwording bij jong en oud. Kom in beweging! De jeugd zet zich terecht al in voor het klimaat, maar het gaat om veel meer dan de ecologische crisis. Keer je tegen de hervatting van de wapenwedloop! Zet je in voor een nieuwe weg naar een vreedzame en duurzame wereld!
Hulporganisatie start actie voor meer bewustwording rond gevolgen kernwapens
Geplaatst op: 11 februari 2019
Het Rode Kruis start vandaag met een wereldwijde bewustwordingsactie rondom de gevolgen van de inzet van kernwapens. Via sociale media deelt het Rode Kruis een campagnefilm met één centrale vraag: als hier een kernbom zou vallen, wil jij de ramp overleven, of liever niet? Als er een kernwapen ingezet zou worden, is hulpverlening na de ramp vrijwel onmogelijk en zijn de gevolgen niet te overzien. Daarom roepen het Rode Kruis en PAX de Nederlandse regering op om de rol van kernwapens te verkleinen en het VN-kernwapenverbod te ondertekenen.
Wil je doorleven in een wereld waar vrienden en familie het misschien niet hebben overleefd, gebouwen en infrastructuur zijn weggevaagd en mensen kampen met levenslange aandoeningen door de straling? De hulporganisatie vraagt aandacht voor deze nijpende situatie. Want de inzet van kernwapens, bedoeld of onbedoeld, heeft catastrofale gevolgen voor mens, dier en milieu.
In Jemen woedt de zwaarste door de mens veroorzaakte humanitaire crisis van het moment. En dat terwijl de legertop er aanvankelijk vanuit ging dat de strijd op enkele maanden gestreden zou zijn. Maar dat was buiten Saudi-Arabië, Iran en een hele resem andere buurlanden gerekend, legt Rudi Vranckx, onze “journalist voor de vrede” uit 2018, in een verslag voor de Belgische VRT uit.
Uit het artikel van Ana van Es uit de Volkskrant van 12 januari
Trump Wat zie je daar ter plekke van, op de oostelijke oever van de Eufraat? De MERV wordt dit gebied in Amerikaans legerjargon genoemd, de Middle Euphrates River Valley. Een strijdersgroep die in hetzelfde jargon de SDF is gedoopt, Syrian Democratic Forces, een samenwerkingsverband van vooral Koerdische en enkele Arabische milities, is hier al ruim acht maanden bezig met Operation Roundup. Wat begon als een snelle jacht op IS-kopstukken, is verworden tot een moeizame oorlog om de laatste vierkante kilometers kalifaat.
Legerpost Vanaf het dak van zijn legerpost in het dorp Al Buqan kijkt commandant Serdaşt uit over de riviervallei. Ten westen ligt de stad Hajin, waar IS sinds december na maanden lijkt te zijn weggebombardeerd. Toch durft niemand het woord ‘bevrijding’ te gebruiken. Toen de Amerikaanse woordvoerder van de anti-IS-coalitie in oktober 2018 op Twitter aankondigde dat de MERV snel bevrijd zou zijn, deed IS rondom Hajin een spectaculaire uitbraak.
Ten oosten van de legerpost ligt de stad Shafa, waar de SDF afgelopen week voor het eerst probeerde binnen te dringen. Alleen ’s nachts, want overdag zie je de rode laserstralen niet van de mijnen die IS overal heeft neergelegd. Ontmijnen doen de mannen van Serdaşt door granaten in huizen te gooien. Is de oorlog voorbij? Serdaşt, zoals wel vaker in de SDF een Koerd die het bevel voert over lokale Arabische strijders, maakt zich zorgen. Niet om het gevecht dat zich voortsleept in de riviervallei. ‘IS heeft nog een kleine stad en meerdere dorpen. Vroeger of later zal het gebied worden heroverd.’ Hij zit meer in over wat zich afspeelt op de toegangswegen naar het stroomdal van de Eufraat. Die zijn al meer dan een jaar heroverd. Toch pleegt IS hier bijna dagelijks dodelijke aanslagen. ‘Mijn mannen zijn daar niet veilig.’
Arabische Lente: Tunesië is de positieve uitzondering in de Arabische wereld. Uit Het Parool van 29 december 2018. Door Jan Jaap de Ruiter en Rena Netjes
Deze maand is het acht jaar geleden dat de Arabische Lente uitbotte. Getergd door de autoriteiten en wanhopig omdat het hem niet lukte een inkomen te genereren, stak de Tunesische groente- en fruitverkoper Mohammed Bouazizi zichzelf in brand. Het leidde tot golven van onrust, president Benali van Tunesië stelde hervormingen in het vooruitzicht. Dat was niet genoeg. Het volk verdreef de gehate dictator een maand later. Daar bleef het niet bij. Het onvoorstelbare gebeurde: ook de al zeer lang zittende president van Egypt een kolonel Khadaffi van Libië werden aan de dijk gezet. In Syrië brak een opstand uit, in Bahrein ging de bevolking de straat op en in Jemen liep de bevolking te hoop tegen dictator Saleh. Overal ter wereld hoopte men dat deze straffe religieuze en repressieve regio zou vallen voor de zegeningen van de democratie. In retrospect moeten we echter vaststellen dat alleen in Tunesië de democratie zich geworteld heeft.
Wreedheid In andere landen is het een puinhoop. In Egypte werd de democratisch gekozen Moslimbroeder president Morsi aan de kant gezet door legerleider Sisi die nu een bewind voert dat dat van Moebarak in wreedheid en onderdrukking ver overstijgt. Libië is uiteengevallen in diverse regeringen en elkaar bestrijdende milities. In Jemen is een allesverwoestende oorlog aan de gang met een hongersnood als gevolg. In Syrië vecht iedereen tegen elkaar en al lijkt president Assad aan het langste eind te trekken, de strijd is nog lang niet voorbij. In het kleine Bahrein ten slotte greep Saoedi-Arabië militair in om democratisering te voorkomen. Daarmee komen we bij een van de hoofdrolspelers van de teloorgang van de Arabische Lente. Saoedi-Arabië heeft, daartoe aangezet door de kleinere maar veel agressievere Verenigde Arabische Emiraten, er alles aan gedaan om de geest van de vrijheid terug in de fles te krijgen. Beide landen hielpen legerleider Sisi bij de coup om Morsi omver te werpen. Daarna hebben ze miljarden in het zieltogende land gestoken. Daarnaast heeft het land stilletjes streng-islamitische strijdgroepen zoals Jaysh al-Islam in Syrië gesteund, met uitzondering van Islamitische Staat, om de sjiitische en door Iran gesteunde president Assad weg te krijgen, wat niet gelukt is. Saoedi-Arabië beoogde de toenemende Iraanse invloed tegen te gaan in het Midden-Oosten, met name in Syrië. Iran zou zich ook bemoeid hebben met de strijd van de sjiitische Houthi’s in Jemen, en waar of niet, het leidde ertoe dat Saoedi-Arabië en de Emiraten het armlastige land meedogenloos aanvielen, om zijn strategische havens aan de Rode Zee te controleren, met wapentuig dat met name in de Verenigde Staten is gekocht.
‘America first’ En daarmee komen we bij een andere hoofdrolspeler in de verschuiving van de Arabische Lente naar de Arabische Winter. President Obama speelde al geen sterke rol toen hij zei dat als Assad nog een keer chemische wapens gebruikte, deze ‘een rode lijn’ overging om vervolgens niets te doen toen dat daadwerkelijk gebeurde. Ook talmde Obama toen de revolutie in Egypte uitbrak. Hij hoorde de schreeuw van het volk om vrijheid en gerechtigheid, maar hij wilde zijn oude makker Moebarak eigenlijk niet kwijt. Obama’s opvolger Trump maakt het nog veel bonter. Hij doet niets anders dan waarmaken wat hij beloofde: ‘America first’, waarbij hij zich niets aantrekt van bevindingen van zijn inlichtingendiensten als de CIA. Hij geeft niets om democratie, voelt zich senang in het gezelschap van ‘sterke mannen’ als de Russische president Poetin. Dieptepunt is dat hij diezelfde Saoedi’s weg liet komen met de nota bene door henzelf toegegeven moord op de journalist Khashoggi. Als de machtigste mens ter wereld een dergelijke moord sanctioneert zijn alle journalisten in het Midden-Oosten en feitelijk over de hele wereld hun leven niet meer zeker. Arabische despoten beweren dat de Arabische Lente de oorzaak is van de geweldsexplosies en chaos in de Arabische wereld nu. Maar het waren diezelfde despoten die jihadisten loslieten in Syrië, Egypte en Tunesië om onheil te stichten, en die de gruwelijke oorlogen in Syrië en Jemen startten. Maar nog meer moeten we de gebeurtenissen bekijken als veroorzaakt door het spook van het totalitarisme dat door de hele wereld waart waar een strijd plaatsvindt tussen voorstanders van vrijheid en democratie en van sterke mannen die bezig zijn de democratie om zeep te helpen. Het land waar het allemaal begon, houdt stand: Tunesië, dat deze dagen een wet in het parlement bespreekt voor juridische gelijkheid van mannen en vrouwen, en van iedereen die zich op Tunesisch grondgebied bevindt. Politici van allerlei snit blijken gevoelig voor de emancipatie van lhbt’ers. Zo blijven er lichtpuntjes, maar je moet ze wel willen zien.
Rusland heeft onlangs opnieuw ontkend dat het beschikt over een verboden kruisraket. Maar wat moeten we precies vrezen van de geheimzinnige SSC-8?
Om wat voor een raket gaat het?
Volgens de VS is de SSC-8 een kruisraket met een bereik van tussen de 500 en 5.500 kilometer. Deze zou al op twee bases operationeel zijn. Als dit klopt, dan overtreedt Moskou het 31 jaar oude INF-verdrag dat alle op land gestationeerde middellange-afstandsraketten verbiedt. Dankzij dit succesvolle wapenbeheersingsverdrag werd Europa in de jaren tachtig bevrijd van een groot gevaar: ruim tweeduizend Russische en Amerikaanse middellange-afstandsraketten werden vernietigd. De nieuwe raket, die door de Russen de Novator 9M729 wordt genoemd, zou een landversie zijn van de Kalibr-kruisraket waarover de Russische marine beschikt. Moskou vuurde de Kalibr de afgelopen jaren voor het eerst af tijdens aanvallen op doelwitten van rebellen in Syrië. Volgens het INF-verdrag zijn vanuit marineschepen en bommenwerpers afgevuurde kruisraketten wél toegestaan.
Bereik kruisraket
Hoe weten de VS dat de nieuwe raket bestaat?
Al jaren doen geruchten de ronde dat de Russen in het geniep werken aan de kruisraket. In 2014 beschuldigde de regering-Obama Moskou voor het eerst officieel ervan dat het met de SSC-8 het INF-verdrag had geschonden. De VS stelden de Navo-bondgenoten op de hoogte dat Rusland de raket zelfs al had getest. Vorig jaar meldde The New York Times op basis van Amerikaanse inlichtingen dat de Russen een stap verder waren gegaan en de SSC-8 hadden gestationeerd. Twee raketeenheden zouden over de SSC-8 beschikken. Moskou noemde de Amerikaanse beschuldigingen echter ‘ongegrond’. De raket zou geen groter bereik hebben dan 500 kilometer en was volgens de Russen niet in strijd met het INF-verdrag.Vanuit Moskou kan de SSC-8 geheel Europa bestrijken.
Waarom zouden de Russen de SSC-8 willen hebben?
Moskou beschikt over genoeg kernwapens, zo’n 4.500, om Europa te treffen in geval van oorlog. Onder andere vanuit onderzeeboten kunnen steden als Berlijn en Parijs met gemak bedreigd worden. Een militaire noodzaak voor de SSC-8 op het Europese slagveld is er dus niet. De nieuwe kruisraket zou vooral bedoeld zijn om Ruslands tegenstanders en concurrenten in Azië af te schrikken, in het bijzonder China. Gestationeerd in het oosten van Rusland, kan de SSC-8 geheel China bestrijken. Beijing kan nu ongestoord aan middellange-afstandsraket-ten werken, omdat het niet valt onder het INF-verdrag.Hoe kan Europa zich beschermen?
Hoe kan Europa zich beschermen?
De VS beschikken sinds enkele jaren in Europa over een beperkt raketschild. Dit systeem werd ooit opgezet om met Aegis-schepen, radars en onderscheppingsraketten (in Polen en Roemenië) Europa te beschermen tegen het gevaar van middellange-afstandsraketten van landen als Iran. Ook beschikken diverse Navo-landen over Patriot-raketten, die in de jaren negentig met wisselend succes werd ingezet tegen de Iraakse Scuds van Russische makelij. De Patriot is nu flink verbeterd en effeciever. Maar het raketschild en de Patriot zijn vooral geschikt voor het uitschakelen van grote ballistische raketten. Het tijdig ontdekken en vernietigen van de kleine, laagvliegende kruisraketten is voor veel landen nog altijd een groot probleem. Als Moskou niet inbindt, kunnen de VS reageren door ook met een eigen middellange-afstandsraket te komen. De regering-Trump heeft al hiermee gedreigd. Dit zou definitief het einde betekenen van het INF-verdrag en het begin inluiden van een nieuwe wapenwedloop tussen beide supermachten. De Russische president Poetin waarschuwde woensdag dat hij niet zal toekijken als de VS een middellange-afstandsraket zullen ontwikkelen. ‘Wij zullen hetzelfde doen’, aldus Poetin.
Ereprijs “Journalist voor de vrede 2022” voor Hans Jaap Melissen
Op 28 oktober zal op een bijeenkomst in de Theaterzaal van de Centrale Bibliotheek in Rotterdam de ereprijs “Journalist voor de Vrede 2022” worden toegekend aan Hans Jaap Melissen. Aanvang 20:00
