Goed nieuws voor het humanisme en goed nieuws voor ons onderwijs:
De Eerste Kamer heeft op 20 februari 2017 met ruim tweederde meerderheid een wet
aangenomen die het humanistisch en godsdienstig vormingsonderwijs structureel bekostigt.
Enorm belangrijk voor de ontwikkeling van een levensbeschouwelijke identiteit.
“Levensbeschouwing hoort in de klas en niet alleen achter de voordeur.”
Recent onderzoek toont aan dat één op de acht leraren kwesties als homoseksualiteit niet
durft te bespreken. Ook aan islam, aanslagen en het populisme van Trump en Wilders
waagt niet iedere docent zich. Het zijn onderwerpen die zich bevinden in het
levensbeschouwelijke domein van het leven. Zaken die er gewoon bij zouden moeten horen,
maar die docenten in verlegenheid brengen. Begrijpelijk, want het is hun deskundigheid niet
per se. Maar die deskundigen zijn er wel. Het zijn de humanistische of godsdienstige
vormingsonderwijzers, die opgeleid zijn om kinderen de eerste stappen te laten zetten op
hun levensbeschouwelijke pad.
Lef
Veel directeuren in het onderwijs missen het lef om humanistisch of religieus
vormingsonderwijs aan te bieden aan hun kinderen. Dat terwijl levensbeschouwelijke en
religieuze pluriformiteit de raison d’être is van het openbaar onderwijs. Nu heeft de Eerste
Kamer de wet aangenomen die na 100 jaar schoolstrijd de structurele bekostiging van dit
vormingsonderwijs regelt.
“Het openbaar onderwijs in Nederland is niet neutraal in de zin van de Franse laïcité,” zegt
Christa Compas, directeur van het Humanistisch Verbond. “De scheiding tussen kerk en
staat betekent niet dat levensbeschouwing en religie buiten de school moeten worden
gehouden. In artikel 23 van de Grondwet (het artikel dat het openbaar en het religieus
onderwijs regelt) staat nu juist dat het openbaar onderwijs de plicht heeft om godsdiensten
en levensbeschouwingen te eerbiedigen. De neutraliteit van het openbaar onderwijs
betekent dat een openbare school géén partij mag kiezen voor een van de stromingen. Op
een openbare school is ieder kind is welkom niet ongeacht zijn levensbeschouwing maar mét
zijn levensbeschouwing.”
Ruimte geven
Er lijkt zo langzamerhand niets meer zo privé als je godsdienst of levensovertuiging. Maar
hierdoor raken juffen en meesters vaak hopeloos in de knoop. Godsdienst of
levensovertuiging zijn onderdeel van de identiteit van mensen en dus ook van kinderen.
Compas: “Geef kinderen daarom de ruimte om hun eigen levensbeschouwelijke identiteit te
ontwikkelen en te onderzoeken. En leer ze tegelijkertijd uit te vinden hoe je op een goede
manier kritiek op elkaars religie en levensbeschouwing kunt hebben. Kortom maak ze er niet
immuun voor, maar laat ze spelenderwijs ontdekken wat er in de wereld te koop is, ook op
levensbeschouwelijke terrein. De vormingsonderwijzers zijn er klaar voor.
Lees verder
Meer over Humanistisch Vormingsonderwijs vind je op de site van HVO
Door Saskia Markx (Humanistisch Verbond)
