Filippijnen

DRUK OP DE PERSVRIJHEID

In de Filippijnen staat de persvrijheid onder grote druk. Rappier (een digitale nieuwskrant) hoorde dat haar NGO registratie ongeldig was omdat de groep in Amerikaanse handen zou zijn. Hun journalisten worden nu geweerd bij persconferenties van de overheid.

Ook de populaire familiezender ABS-CBN zou mogelijk geen

nieuwe zendvergunning in 2020 krijgen wegens ongewenste uitlatingen over de regering. Zoals kritiek op de onrechtmatige moorden, de noodtoestand op Mindanao en de oorlog tegen de moslim onafhankelijkheidsbeweging. Deze veel bekeken zender werd al eerder verboden en uit de lucht gehaald to

en de vorige president de noodtoestand uitriep, men vreest voor een herhaling. Daarnaast wordt de Da/7y Inquierer, een landelijke krant, onder druk gezet indien haar berichtgeving niet wordt gematigd. Sinds 1986 zijn er 177 journalisten vermoord of verdwenen (https://www.hrw.org/world-report/2018/countrv-chapters/philippines)

Lees verder


President Duterte: held of crimineel?

In de westerse pers verschijnen er louter negatieve verhalen over de situatie op de Filippijnen en de vorig jaar gekozen president Duterte. Vooral de “extrajudicial killings” (buitengerechtelijke moorden) doen stof opwaaien. En terecht, maar de zaak ligt niet zo eenvoudig als ze door de westerse pers en de oppositie soms wordt voorgesteld.

In mei 2016 won Duterte (of “DU30”) met grote overmacht de presidentsverkiezingen. Nog steeds staat meer dan 70 % van de bevolking achter zijn beleid (vergelijk dat eens met de terugval in populariteit van de presidenten Trump en Macron enkele maanden na hun verkiezing). Hij is een populist die van buiten het nationale establishment komt. Hij pronkt ook met zijn wat plattelandse manier van doen. Recht voor zijn raap, op slippers, geen dure maatkostuums; vaak met handen in de zakken. Geen upper-class manieren en daardoor niet populair bij het rijkere deel van de bevolking. In de westerse berichtgeving ligt de nadruk op de keiharde aanpak van criminaliteit. Hij won echter de verkiezingen op drie pijlers: Geen Manila politicus; anti criminaliteit, sterk sociaal programma.

De populist Duterte bevindt zich in de linkerkant van het politieke spectrum, hij is misschien nog het best te vergelijken met een sociaaldemocraat. Hij mist echter de intellectuele bagage om werkelijk een verschil te gaan maken voor de bevolking.

De oppositie in het Filippijnse parlement (de Liberale partij van Leni Robredo, die tot vice-president gekozen is) heeft er alle belang bij dat Duterte wordt afgezet of opstapt, want dat maakt de weg vrij om zelf de president te leveren. De aanvallen op Duterte komen voor een groot deel uit deze hoek.

De (legale) linkse oppositie, zoals Bayan Muna, Anakpawis en Gabriela Women’s Party, is terecht zeer verbolgen over de flirt van Duterte met de familie Marcos. De begrafenis van de vroegere dictator Ferdinand Marcos op de nationale begraafplaats, compleet met militaire eer, heeft veel kwaad bloed gezet.

de aan verdovende middelen gerelateerde moorden

De Filippijnen hebben een reputatie door de jaren heen van “extrajudicial killings” (het doodschieten van mensen door de overheid of aan de overheid verwante instellingen zonder proces). Waren het in de periode van dictator Marcos (en zijn opvolgers) vooral politieke moorden, nu onder president Duterte zijn de moorden vooral gerelateerd aan verdovende middelen. De meeste slachtoffers vallen onder de arme bevolking. Wier levensomstandigheden door veel factoren worden bepaald. Zo sleuren verslaafden (verslaafd bij voorbeeld aan shabu, methamfetamine) vaak hun hele familie mee in de armoedeval. Verslaving aan alcohol en verdovende middelen is een enorm probleem in een land met een hoge werkeloosheid. Ook wordt bij veel gezinnen geld voornamelijk verdiend door een enkel familielid dat in het buitenland werkt. Er is wat geld, maar geen werk, geen vertier geen toekomstperspectief.

Er wordt door verschillende mensen om verschillende redenen gemoord. De politie, die tegenstand ondervindt bij arrestatie en de verdachte doodschiet. Maar ook politiemensen die illegaal georganiseerd zijn in kleine lokale groepen, de controle willen hebben over de handel in verdovende middelen en tegenstanders vermoorden. En dan is er ook nog veel onderlinge strijd tussen drugsbendes (al dan niet onder controle van politie, leger of parlementsleden). In de strijd tegen verdovende middelen zijn al veel laboratoria opgerold, waardoor de prijs van de verdovende middelen omhoog is gegaan. Dus de winsten zijn enorm, maar ook het risico stijgt.

 Naast deze drie belangrijkste categorieën zijn er nog de moorden om andere (politieke) redenen waarbij verdovende middelen als dekmantel worden gebruikt (mensen worden dood gevonden met een bordje “drugs pusher” op hun lijf). Onderzoek of het slachtoffer echt een drugs pusher/ gebruiker was wordt niet gedaan.

In hoeverre Duterte zelf actief betrokken is bij dit moorden is niet bekend, wel zijn er de verhalen van zijn betrokkenheid gedurende zijn jaren als burgemeester van Davao (Mindanao). Ook is duidelijk dat hij geen afstand neemt van het vermoorden van gebruikers en handelaren.

wat is dan de andere kant van de medaille; waarom blijft de bevolking achter “hun” president staan?

De problematiek rond verdovende middelen is erg groot en raakt het dagelijkse leven van vele mensen, deze mensen zijn blij dat er nu eindelijk aandacht voor dit probleem is, en de harde hand van Duterte wordt gezien als positief ten opzichte van de politiek van de afgelopen 20 jaar.

De corruptie wordt eindelijk aangepakt. Je kunt nu je rijbewijs binnen drie dagen verlengen, vroeger kostte dat geld of 2 maanden wachttijd. Bij veel overheidsinstanties geldt een anti-corruptiebeleid. Helaas trekt niet iedereen zich hier iets van aan, en de zelfverrijking bij met name burgemeesters, congresleden en de top van overheidsinstanties is nog steeds groot.

De salarissen van leraren en politie/ leger zijn verhoogd. Met een minimaal salaris voor de politieman op straat was corruptie een noodzaak om te overleven.

De president bepleit een meer onafhankelijke positie ten opzichte van Amerika. Iets wat door links en de bevolking van harte wordt toegejuicht (ondertussen vechten Amerikaanse soldaten op Mindanao samen met het Filippijnse leger). Er is toenadering tot China en de overige Aziatische landen. De Filippijnen raken daardoor meer ingebed in hun eigen omgeving.

De pensioenen zijn eindelijk omhooggegaan. Voor veel mensen betekent dit het verschil tussen dood gaan of honger lijden, want het pensioen is nog steeds veel te laag.

De populaire minister van mijnbouw Gina Lopez heeft plaats moeten maken omdat het Congres haar niet accepteerde als minister. Ze trok en trekt sterk van leer tegen de vaak illegale praktijken van de mijnbouwbedrijven, die zeer vervuilend werken en bovendien alle winst naar het buitenland brengen.

Er is een enorme inhaalslag op infrastructureel gebied, wat veel werkgelegenheid biedt.

Duterte gaat ook nietsontziend te werk als hij corruptie constateert (meestal blootgelegd door nieuwszenders) of misdragingen door overheidspersoneel.

strijd voor afscheiding

Naast de doden door de verdovende middelen is de strijd tegen de groep Maute een andere schandvlek op het blazoen van Duterte. Maute is een groep Islamieten (verbonden aan het MILF) die strijden voor afscheiding. De oprichters stonden bekend als kruimeldieven. Voor betrokkenheid van de Islamitische Staat is nauwelijks bewijs te vinden, zeker niet in de begindagen van de feitelijke oorlog (2016). Hoeveel leden deze groepering heeft is niet duidelijk. Volgens de militairen zouden op 15 augustus jl. 560 terroristen zijn uitgeschakeld en zouden er nog 40 (!) terroristen actief zijn in het omsingelde Marawi. Deze laatste groep is nu ook na veel strijd (!) uitgeschakeld.

De uitgeroepen staat van beleg lijkt meer een strategische noodzaak om de aandacht af te leiden van de werkelijke problemen op de Filippijnen, dan dat hij noodzakelijk was om deze groep uit te schakelen. De verwoestende bombardementen hebben het hele stadshart platgelegd. Buitenproportioneel geweld om een kleine groep (tijdelijk?) uit te schakelen, en een voorbeeld te stellen voor andere onafhankelijkheidsstrijders.

De topontmoeting van de Zuidoost-Aziatische organisatie Asean op 13, 14 en 15 november laat het andere gezicht van President Duterte zijn als hij glunderend samen met de Amerikaanse president Trump op de foto gaat. Ditmaal geen ophitsend anti Amerika verhaal, maar eenheid in de strijd tegen het terrorisme is het credo. Op paper is “Du30” vriend van de gewone man, maar in praktijk biedt hij neoliberale politiek met een sociaal sausje. President Duterte praat graag over zijn revolutionaire politiek. Maar er is niets revolutionairs aan het vermoorden (direct of indirect) van grote groepen mensen en het vormt zeker niet de oplossing voor de problemen rond de verdovende middelen.

(Auteur bekend bij de redactie)

Comments are closed.