Net als Nederland is ook de Filippijnen een democratie. Eens in de zoveel tijd kunnen we stemmen en “volks” vertegenwoordigers kiezen. Een democratie heeft een aantal eigenschappen waardoor het zich onderscheid van andere regeringsvormen zoals een Theocratie of Dictatuur. Vrijheid van meningsuiting is zo’n onderscheid.
In theorie is in beide landen deze vrijheid van meningsuiting gegarandeerd via de grondwet. In de praktijk staat die vrijheid stevig onder druk.
Ik werk nu twee jaar op de Filippijnen in een landelijk gebied op ongeveer 5 uur rijden van de hoofdstad Manilla. In mijn vrienden en kennissen kring zijn er het laatste jaar al 3 mensen vermoord omdat ze het opnamen voor de arme boeren, vissers en oorspronkelijke bewoners. Een van hen was de Nederlander Willem Geertman; een mensenrechten activist die voor de deur van zijn kantoor geexecuteerd werdt. 3 Juli, precies een jaar geleden.
Op de Filippijnen mag je zeggen wat je wilt, zolang je maar niet in het vaarwater komt van degene die de werkelijke macht hebben. Zo protesteerde Willem tegen de belangen van de Angara clan, die een vrijhandelszone wil ontwikkelen in de streek rondom de stad Baler. Hiervoor moet de boerenbevolking plaats maken. Gronden die al generaties lang door hen worden bewerkt worden nu door deze familie clan als grondbezit geclaimed en de boeren kunnen vertrekken. Ook locale mensen als Waldo Palispis en Joey Estriber hebben hun woordelijk verzet met de dood moeten bekopen. Een rechtstreeks verband tussen hun dood en de Angara clan is natuurlijk niet hard te maken. De dader van de moord op Willem Geertman is bekend, maar (nog) niet veroordeeld, terwijl de daders van de twee andere moorden nog onbekend zijn.
Ook in Nederland is de vrijheid van menigsuiting een te pas en te onpas gebruikt artikel uit de grondwet. Maar ook hier zitten er grenzen aan wat je wel en niet kunt zeggen. Grenzen die niet zozeer door de wet alswel door degene die de macht hebben of hun vertegenwoordigers worden gesteld. Een paar voorbeelden:
Ten tijde van de 2de golfoorlog demonstreerden verschillende mensen tegen het beleid van president Bush. Ook ik deed dat met een poster waarop het hoofd van President Bush was afgebeeld met daaronder de tekst “Bush Terrorist”. Ik werd door de Rotterdamse politie gearresteerd en een nacht in de cel gezet wegens het beledigen van een bevriend staatshoofd. Nu staat er inderdaad wat in de wet over beledigingen, maar niet iets dat ook maar in de verte van toepassing kon zijn op mijn arrestatie. Een klacht over het politieoptreden werdt door de klachtencommissie naast zich neer gelegd. Het was uiteindelijk de Nationale Ombudsman die het politie optreden scherp veroordeelde en mij een in het gelijk stelde.
Niet zolang geleden was er weer zo’n gevalletje. Dit keer met een dame die gekant was tegen het koningshuis. Toen ze dit tijdens de kroningsdag duidelijk maakte met een poster werdt ze opgepakt en tot na de kroning in de cel gezet. Later werdt ze vrijgelaten met de smoes dat “men” niet wist wie de dame in kwestie was en wat ze allemaal van plan was.
Enkele jaren geleden was er ter gelegenheid van 1 mei een kleine demonstratieve optocht door Rotterdam van mensen die 1 mei wilden vieren en deze international dag kenbaar wilde maken aan een groter publiek. De politie sloot de groep van ongeveer 80 personen in en eiste dat alle stokken van de spandoeken en poster afgehaald zouden worden. Hierdoor was van een behoorlijke optocht of demonstratie geen sprake meer, en de demonstranten weigerde dan ook. Hierop kwam politie te paard op de mensen ingereden en werdt de wapenstok hardhandig op kinderen, vrouwen en oudere mensen gebruikt. Ongelofelijk? Bekijk de diverse filmpjes op youtube: demonstratie 1 mei Rotterdam.
Onwelkome uitingen van meningen wordt niet op prijs gesteld door mensen die het voor het zeggen hebben. Niet in Nederland en niet op de Filippijnen. Het is een kwestie van bandbreedte waarbinnen je kunt protesteren. Ga je je daaraan ten buiten, dan moet je daarvoor betalen. In Nederland met een pak slaag of een paar uur tot dagen celstraf, in de Filippijnen betaal je –soms- met je leven.
Wil Wolfs
General Nakar
Philippines
