Archives for november2018

“Dit is Saudi-Arabië first”

Verdeeldheid binnen Republikeinse partij over Trumps gevlei van Saudische kroonprins.

Dat de Amerikaanse president Donald Trump weigert om actie te ondernemen tegen Saudi-Arabië naar aanleiding van de moord op journalist Jamal Khashoggi valt niet in goede aarde bij veel van zijn Republikeinse partijgenoten. Zij waarschuwen voor gevaarlijke gevolgen en vrezen dat de VS hun “morele stem verloren hebben”.

Volgens Trump is er onvoldoende bewijs dat de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman de opdracht gaf voor de moord op Khashoggi. De journalist gold als een van zijn grootste critici. Daarmee gaat Trump in tegen de conclusies van de CIA, die op basis van onderschepte telefoontjes vaststelde dat de kroonprins de executie had bevolen.

“Misschien moet de wereld verantwoordelijk gehouden worden, want de wereld is een gemene plek. De wereld is een heel erg gemene plek”, zei de Amerikaanse president vandaag tijdens een ontmoeting met journalisten aan zijn buitenverblijf Mar-a-Lago in Florida.

Trump verzette zich ook tegen de kritiek dat zijn weigering om maatregelen te treffen tegen de Saudi’s andere overheden zal inspireren om achter journalisten aan te gaan en mensenrechten te schenden. Volgens Trump is het Arabische koninkrijk een belangrijke bondgenoot die heeft geholpen in het drukken van de brandstofprijzen.

Volgens senator Rand Paul plaatst Trump hiermee niet ‘America First’, maar ‘Saudi Arabia First’, schreef hij op Twitter. Paul schaart zich dan ook achter een wetsvoorstel dat een wapenverkoop aan Saudi-Arabië ter waarde van 110 miljard dollar wil tegenhouden. “We moeten op zijn minst Saudi-Arabië NIET belonen met onze gesofisticeerde wapens die zij op hun beurt gebruiken om burgers te bombarderen”, tweette hij dinsdag. “Ik zal me blijven inzetten voor wetgeving om de Saudische wapenverkoop en de oorlog in Jemen te stoppen.”

Senator Bob Corker, de Republikeinse voorzitter van de senaatscommissie Buitenlandse Zaken, is naar eigen zeggen “verrast” door Trumps uitspraken. “Het bracht ons land naar een dieptepunt op moreel vlak”, reageert hij. “Wat de president in feite zei was: ‘als je me uitgebreid bewierookt en veel geld aan ons land geeft, dan zullen we de andere richting uitkijken wat betreft jullie moorden op journalisten en andere zaken’.”

Trump argumenteerde dinsdag dat het opzeggen van de wapendeal met Saudi-Arabië alleen maar in het voordeel zou zijn van Rusland en China. Bovendien hebben de VS het land ook nodig als tegengewicht voor Iran, om het extremisme in de regio aan te pakken en de olieprijzen stabiel te houden, zei hij.

Saoedi-Arabië en de hongersnood in Jemen

Vergeet niet de échte tirannie van Saoedi-Arabië: de hongersnood in Jemen

Terecht is de moord op journalist Khashoggi wereldnieuws. Minder aandacht is er voor de aanstaande ‘ergste hongersnood in 100 jaar’ in Jemen, terwijl de feiten minstens even gruwelijk zijn, betoogt historicus Ingrid de Zwarte. Het staken van wapenleveranties aan Saoedi-Arabië is niet genoeg om deze crisis te lijf te gaan.

Hongersnood te voorkomen

De hongersnood in Jemen is namelijk puur politiek. Alle hongersnoden de afgelopen eeuw zijn ofwel bewust veroorzaakt of niet tijdig voorkomen door falende regeringen of oorlogsvoering. Met de globalisering van de voedselvoorziening is voedselhulp in theorie altijd mogelijk en hongersnood dus te voorkomen. In Jemen spelen luchtbombardementen een grote rol in de hongersnood. Zo toont een recent rapport dat de Saoedisch-geleide coalitiebombardementen bewust de voedselproductie en -distributie op het Jemenitische platteland en visserijen langs de Rode Zeekust aanvallen.

De hoofdoorzaak van de hongersnood is echter de lucht-, land- en zeeblokkade van Jemen, die is ingesteld door de Saoedisch-geleide Arabische coalitie, gesteund door de Amerikanen en Britten. De coalitie laat slechts beperkt humanitaire hulpgoederen toe, terwijl commerciële zendingen vrijwel geheel worden tegengehouden. Omdat Jemen vóór de burgeroorlog en blokkade voor zo’n 90 procent afhankelijk was van voedselimporten, zijn de gevolgen van deze economische blokkade catastrofaal.

Als de VN waarschuwen voor de ‘ergste humanitaire crisis sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog’, dan is het goed om even terug te gaan naar de oorzaken van eerdere hongersnoden. Ook tijdens WO II waren humanitaire overwegingen en militaire strategieën voortdurend met elkaar in conflict. De Britten hadden een rotsvast geloof in de economische blokkade van bezet Europa: een strategie die moest voorkomen dat voedsel in Duitse handen zou vallen. Maar dit betekende ook dat voedselhulp nooit een geallieerde eindoverwinning in gevaar mocht brengen. De hongersnoden in Griekenland, Bengalen, maar ook in Nederland tijdens de Hongerwinter waren het onbedoelde gevolg van deze economische oorlogsvoering. De geschiedenis laat zien dat voedselblokkades een beproefde oorlogsstrategie zijn en de situatie in Jemen dus geenszins uniek is, ook niet voor het Westen.

Ingrid de Zwarte
Uit de Volkskrant van 23 oktober 2018

Lees het hele artikel.